Fotografia Częstochowska w latach 1847-1939
Artykuł pochodzi z wydawnictwa: "PRACE NAUKOWE Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie; Seria: WYCHOWANIE ARTYSTYCZNE; 1993 z. IV"
Autor: Andrzej Zembik
FOTOGRAFIA CZĘSTOCHOWSKA W LATACH 1847-1939
Materiał zgromadzony w pracy przedstawia zaistnienie fotografii w mieście Częstochowa. Rozpoczyna się w momencie wykonania pierwszego zdjęcia i dalej pokazuje drogi, jakimi fotografia dotarła do stałej obecności w życiu mieszkańców. Jest to zarys dziejów fotografii na tym terenie. Ukazane są sylwetki fotografów przyjeżdżających okazjonalnie, fotografów którzy swoje życie postanowili związać z Częstochową i tych, którzy tu urodzeni, tu nauczyli się swojego zawodu. Wszystkich „częstochowskich” wymieniono w aneksie. W pracy omówiono również zagadnienia relacji fotografia jej odbiorca, mieszkaniec miasta. W jaki sposób od nowinki, ciekawostki fotografia z biegiem lat stała się rzeczą niezbędną, jak różne funkcje pełniła w tym okresie.
Wstęp
Każda dziedzina aktywności człowieka skłania się w pewnej chwili swojego istnienia ku historii. Stopniowo odpowiada na związane z nią pytania. Istniejąca od 150 lat fotografia polska, mimo znaczących rezultatów badań historycznych, ma jeszcze wiele nieznanych miejsc. Praca ta ma przedstawić zarys dziejów fotografii w Częstochowie, przybliżyć sylwetki fotografów, pokazać jaką rolę pełniła fotografia w życiu mieszkańców miasta. Na szerszej płaszczyźnie rozważań (z punktu dziejów fotografii) może być przyczynkiem do dokonania porównań i wnioskowań natury ogólniejszej. Sądzę też, że istnieją szerokie możliwości wykorzystania fotografii przez inne dyscypliny nauk humanistycznych. Z dokumentu i prostej rejestracji powstał bowiem cenny materiał historyczny, nie pozbawiony wartości artystycznych.
Przy pisaniu pracy korzystałem głównie ze zbiorów akt Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Częstochowie oraz informacji i ogłoszeń reklamowych znajdujących się w prasie częstochowskiej. Cennym źródłem są również wspomnienia mieszkańców Częstochowy i dokumenty przechowywane przez potomków fotografów. Szereg informacji o fotografach podjasnogórskich zawdzięczam śp. Józefowi Mikołajtisowi, który jako pierwszy zwrócił uwagę na to frapujące zjawisko. Fotografie częstochowskie odnalazłem głównie w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie i Muzeum Narodowego w Warszawie, kolekcji Andrzeja Piotrowskiego oraz albumach rodzinnych mieszkańców Częstochowy.