Ziemiaństwo z okolic Częstochowy 1793 – 1945

Według pomiarów z 1887 r. dobra Konary wraz z osadami karczemnymi Zawada i Śliwaków posiadały powierzchnię 1204 mórg i 80 prętów. W tym ziemi uprawnej 1178 mórg i 54 pręty, a nieuprawnej 26 mórg i 26 prętów.
Hr. Ludwik Morstin syn Władysława nabył dobra Konary od Aleksandra Niemojewskiego syna Adolfa 19/31.08.1895 r. za 36.304 ruble.
Hr. Ludwik Morstin nabył osadę Bartkowice Nr II od Feliksa Grodzickiego - Rzewuskiego 23.12.1909/5.01.1910 r. za 9280 rubli.
Dnia 24.03.1919 r. hr. Ludwik Morstin podarował dobra Konary wraz z osadami karczemnymi Zawada i Śliwaków oraz osadą Bartkowice Nr II swojej córce Marii hr. Morstin. Wartość szacunkową dóbr i osad ustalono na 300.000 rubli. W chwili darowizny oboje zamieszkiwali w dobrach Konary, a Ludwik Morstin zagwarantował sobie prawo dożywotniego użytkowania i zarządzania dobrami oraz osadami. Natomiast jego córka nie mogła zaciągać na te dobra nowych pożyczek bez jego zgody.
Dnia 27.09.1921 r. Maria hr. Morstin sprzedała z tych dóbr 412 mórg i 111 prętów za ogólną sumę 10.696.239 marek polskich następującym osobom: 1.Jan Czyż syn Stanisława 2 morgi za 110.00 marek, 2.Józef Śliwakowski syn Pawła 2 m za 110.000 marek, 3.Franciszek Musiał syn Jacentego 2 m za 110.000 marek, 4.Aleksander Śliwakowski syn Jana 4 m za 220.000 marek, 5.Antoni Maciąg syn Błażeja 2 m za 110.000 marek, 6.Piotr Maciąg syn Błażeja 2 m za 110.000 marek, 7.Franciszek Wolski syn Antoniego 1 m za 55.000 marek, 8.Antoni Powroźnik syn Jana 1 m za 55.000 marek, 9.Piotr Grabny syn Mikołaja 2 m za 110.000 marek, 10.Wawrzyniec Misiewicz syn Mikołaja 2 m za 110.000 marek, 11.Jan Kosmala syn Wincentego 2 m za 102.000 marek, 12.Jan Ciupa syn Jana 2 m za 120.000 marek, 13.Mikołaj Dróżdż syn Jana 2 m za 120.000 marek, 14.Franciszek Kręt syn Antoniego 2 m za 90.000 marek, 15.Stanisław Ślęzak (nie podano imienia ojca) 2 m za 90.000 marek, 16.Antoni Szymczyk syn Jana 2 m za 90.000 marek, 17.Józef Bednarek syn Jakuba 2 m za 90.000 marek, 18.Wojciech Stępień syn Jana 2 m za 90.000 marek, 19.Franciszek Koza syn Adama 2 m za 90.000 marek, 20.Jan Bruś syn Stanisława 2 m za 90.000 marek, 21.Franciszek Jagusiak syn Franciszka 2 m za 90.000 marek, 22.Anna Gola córka Jana Kozy wdowa po Aleksandrze Gola 5 mórg i 136,2 prętów oraz 2 m za ogólną sumę 140.902 marki, 23.Jan Wilk syn Franciszka 2 m za 86.000 marek, 24.Jan Małek syn Stanisława 5 m i 95 p oraz 2 m za ogólną sumę 171.067 marek, 25.Franciszek Dróżdż syn Stanisława 2 m za 86.000 marek, 26.Paweł Bruś (nie podano imienia ojca) 4 m za 180.000 marek, 27.Aleksander Śliwakowski syn Wincentego 4 m za 180.000 marek, 28.Jan Pianka syn Jana 5 m oraz 2 m za ogólną sumę 160.000 marek, 29.Marcin Mizera syn Marcina 4 m za 180.000 marek, 30.Józef Deszcz syn Antoniego 4 m za 140.000 marek, 31.Józef Dróżdż syn Stanisława 2 m za 70.000 marek, 32.Kazimierz Kowalik syn Marcina 2 m za 70.000 marek, 33.Franciszek Bruś syn Stanisława 2 m za 70.000 marek, 34.Michalina Wacek córka Aleksandra Misiewicza wdowa po Wincentym Wacku 2 m za 70.000 marek, 35.Piotr Loch syn Franciszka 5 m i 98,3 p oraz 2 m za ogólną sumę 133.932 marek, 36.Marianna Kwarciak córka Mikołaja Wiewióry żona Michała Kwarciaka 2 m za 70.000 marek, 37.Mikołaj Wiewióra syn Wojciecha 2 m za 70.000 m, 38.Marceli Dróżdż syn Urbana 2 m za 70.000 marek, 39.Jan Bednarek syn Michała 2 m za 70.000 marek, 40.Franciszek Małek syn Adama 2 m za 70.000 marek, 41.Aleksander Małek syn Stanisława 2 m za 70.000 marek, 42.ksiądz Roman Kossowski syn Antoniego 2 m za 70.000 marek, 43.Wacław Centkowski syn Adama 7 m i 281 p oraz 2 m za ogólną sumę 240.790 marek, 44.Antoni Niedzielski syn Jana 2 m za 70.000 marek, 45.Marcin Deszcz syn Marcina 5 m i 1 m za ogólną sumę 95.000 marek, 46.Józef Jamrozik syn Kazimierza 5 m oraz 1 m za ogólną sumę 80.000 marek, 47.Józef Śliwakowski syn Antoniego 2 m za 70.000 marek, 48.Władysław Chądzyński syn Michała 4 m i 0.2 p oraz 2 m za ogólną sumę 138.012 marek, 49.Antoni Deszcz syn Wincentego 2 m za 70.000 marek, 50.Jan Jamrozik syn Kazimierza 4 m oraz 2 m za 142.000 marek, 51.Franciszek Dróżdż syn Mikołaja 2 m za 70.000 marek, 52.Jan Dróżdż syn Franciszka 5 m oraz 2 m za 155.000 marek, 53.Tomasz Szymczyk syn Franciszka 4 m i 2 m za 142.000 marek, 54.Antoni Turek syn Mikołaja 3 m i 2 m za ogólną sumę 124.000 marek, 55.Szczepan Woldan syn Kazimierza 4 m za 140.000 marek, 56.Tomasz Gonera syn Jana 2 m za 70.000 marek, 57.Jan Chrząstek syn Adama 4 m za 140.000 marek, 58.Aleksander Łągiewka syn Marcina 4 m za 140.000 marek, 59.Antoni Dróżdż syn Stanisława 2 m i 124 p oraz 297 p oraz 4 m za ogólną sumę 292.657 marek, 60.Jan Dróżdż syn Michała 3 m i 187,7 p oraz 2 m za ogólną sumę 131.636 marek, 61.Walenty Turek syn Ignacego 2 m za 70.000 marek, 62.Szymon Niedzielski syn Mikołaja 3 m i 222 p oraz 8 m i 144,5 p oraz 12 m i 18,8 p oraz 154 p za ogólną sumę 533.991 marek, 63.Ignacy Woldan syn Baltazara 4 m i 171,2 p oraz 2 m za ogólną sumę 143.701 marek, 64.Rozalia Wolska córka Jana Wiewióry wdowa po Janie Wolskim 4 m oraz 1 m za ogólną sumę 107.000 marek, 65.Jan Kwarciak syn Józefa 4 m i 156,1 p oraz 1 m za ogólną sumę 111.846 marek, 66.Jan Dróżdż syn Piotra 3 m i 127,9 p oraz 1 m za ogólną sumę 93.248 marek, 67.Aleksander Dróżdż syn Franciszka 1 m za 35.000 marek, 68.Antoni Gola syn Macieja 6 m oraz 2 m za ogólną sumę 136.000 marek, 69.Franciszek Jabłoński syn Ignacego 4 m oraz 2 m za ogólną sumę 142.000 marek, 70.Jan Stanisz syn Józefa 2 m za 70.000 marek, 71.Antoni Stempień syn Antoniego 2 m za 70.000 marek, 72.Katarzyna Woldan córka Ignacego Deszcz wdowa po Grzegorzu Woldanie 5 m i 99,7 p oraz 2 m za ogólną sumę 144.653 marek, 73.Jan Ciupa syn Mateusza 4 m oraz 1 m za ogólną sumę 107.000 marek, 74.Jacenty Ciupa syn Mateusza 1 m i 156,9 p oraz 1 m za ogólną sumę 62.444 marek, 75.Michał Mizera syn Marcina 2 m za 70.000 marek, 76.Piotr Kwarciak syn Józefa 5 m i 46,1 p oraz 2 m za 131.844 marek, 77.Jan Deszcz syn Antoniego 4 m za 140.000 marek, 78.Jacenty Wacek syn Baltazara 2 m za 70.000 marek, 79.Zygmunt Wolski syn Anastazego 3 m i 10,2 p oraz 2 m i 170 p za ogólną sumę 114.106 marek, 80.Antoni Dróżdż syn Andrzeja 5 m za 85.000 marek, 81.Marcin Sołtysiak syn Franciszka 2 m i 245 p za 50.700 marek, 82.Marianna Krok córka Józefa Wartacza wdowa po Idzim Krok 2 m za 36.000 marek, 83.Szkoła Ludowa w Konarach 2 m za 36.000 marek, 84.Agnieszka Krajewska córka Wincentego Wilka wdowa po Franciszku Krajewski 1 m za 10.000 marek, 85.Antoni Misiewicz syn Walentego 5 m i 99,7 p za 61.322 marek, 86.Wincenty Misiewicz syn Antoniego 4 m i 251,4 p za 55.637 marek, 87.Kazimierz Policzkiewicz syn Ludwika 25 m oraz 22 m i 266 p za ogólną sumę 603.165 marek, 88.Franciszek Dróżdż syn Józefa 5 m za 85.000 marek, 89.Stanisław Jafra syn Jana 5 m za 100.000 marek, 90.Jan Zgrzebny syn Łukasza 5 m za 95.000 marek, 91.Karol Jafra syn Jana 10 m za 190.000 marek, 92.Klemens Stanisz syn Antoniego 5 m i 276,1 p za 47.363 marek, 93.Roman Jaskulski syn Adama 1 m i 229 p oraz 1 m i 91 p oraz 1 m oraz 2 m oraz 1 m i 22 p oraz 142 p oraz 126 p oraz 125 p oraz 268 p oraz 71 p za ogólną sumę 197.253 marek.
Dnia 17.12.1927 r. Maria hr. Morstin sprzedała z tych dóbr ziemię następującym osobom: 94.Gromada wsi Konary 0.9226 ha za 1320 zł, 95.Wincenty Śliwakowski syn Jana 0.5427 ha za 976 zł, 96.Anastazja z Wilków Kwarciakowa córka Wojciecha wdowa 0.6882 ha za 1240 zł, 97.Józef Misiewicz syn Franciszka 0.9696 ha za 1400 zł, 98.Stanisław Turek syn Aleksandra 0.8278 ha oraz 0.4520 ha za ogólną sumę 2382 zł, 99.Jan Woldan syn Szczepana 0.8241 ha za 1492 zł, 100.Szymon Niedzielski syn Mikołaja 0.8217 ha oraz 0.8197 ha oraz 0.4810 ha za ogólną sumę 6239 zł, 101.Józef Jagusiak syn Franciszka 0.8089 ha za 1448 zł, 102.Michał Bruś syn Stanisława 0.8145 ha za 1490 zł, 103.Józef Deszcz syn Antoniego 0.8119 ha za 1482 zł, 104.Jan Śliwakowski syn Antoniego 0.8162 ha oraz 0.6026 ha za ogólną sumę 2324 zł, 105.Antoni Dróżdż syn Marcelego 0.8467 ha za 1144 zł, 106.Paweł Kopka syn Walentego 0.8500 ha oraz 0.9697 ha za ogólną sumę 2812 zł, 107.Antoni Szymczyk syn Jana 0.8430 ha za 1150 zł, 108.Franciszek Gola syn Aleksandra 0.8424 ha za 1025 zł, 109.Bolesław Ciupa syn Mateusza 0.8428 ha za 1139 zł, 110.Józef Śliwakowski syn Antoniego 0.8405 ha za 1138 zł, 111.Marcin Niedzielski syn Szymona 0.5735 ha oraz 0.8038 ha za ogólną sumę 1829 zł, 112.Marian Olesiński syn Adama 7.1243 ha za 18.000 zł, 113.Marcin Sołtysik syn Franciszka 0.8444 ha za 1165 zł, 114.Leon Stempień syn Marcina 0.6983 ha za 699 zł, 115.Józef Jagusiak syn Antoniego 0.5587 ha za 681 zł, 116.Bronisław Niedzielski syn Antoniego 0.5581 ha za 682 zł, 117.Jan Pruszek syn Piotra 0.5585 ha za 731 zł, 118.Teodor syn Michała i Marianna z domu Kostka córka Jana małżeństwo Lewandowscy 0.5626 ha za 731 zł, 119.Jan Bruś syn Stanisława 0.5601 ha oraz 0.2358 ha za ogólną sumę 1180 zł, 120.Walenty Turek syn Ignacego 0.5594 ha oraz 0.4841 ha za ogólną sumę 1687 zł, 121. Franciszek Szyda syn Jana 0.5593 ha oraz 0.5597 ha oraz 04214 ha za ogólną sumę 2156 zł, 122.Antoni Baran syn Józefa 0.5223 ha za 996 zł, 123.Jan Jagusiak syn Franciszka 0.5631 ha za 1172 zł, 124.Franciszek Basiak syn Piotra 0.6490 ha za 1330 zł, 125.Stanisław Woldan syn Kazimierza 0.7034 ha za 1365 zł, 126.Jan Chrząstek syn Adama 0.7782 ha za 1543 zł, 127.Aleksander Deszcz syn Franciszka 1.0417 ha za 2300 zł, 128.Jan Chyła syn Jacentego 1.3292 ha za 2283 zł, 129.Michał Mizera syn Marcina 1.3357 ha za 2770 zł, 130.Jacenty Ciupa syn Mateusza 0.4676 ha za 692 zł, 131.Piotr Wilk syn Idziego 0.3147 ha za 518 zł, 132.Stanisław Małolepszy syn Aleksandra 0.3530 ha za 555 zł, 133.Michalina z Misiewiczów Wacek córka Aleksandra wdowa 0.3219 ha za 520 zł, 134.Roman Zyzik syn Antoniego 0.4150 ha za 825 zł, 135.Mikołaj Wiewióra syn Wojciecha 0.2243 ha za 444 zł, 136.Józef Dróżdż syn Stanisława 0.2165 ha za 450 zł, 137.Roman Dróżdż syn Jana 0.1552 ha oraz 0.1497 ha za ogólną sumę 640 zł, 138.Tomasz Pindych syn Benedykta 0.1526 ha za 340 zł, 139.Aleksander Dróżdż syn Franciszka 0.8400 ha za 1226 zł, 140.Franciszek Dróżdż syn Mikołaja 0.8400 ha za 1405 zł, 141.Jakub Małolepszy syn Wincentego 0.8400 ha za 1406 zł, 142.Jan Dróżdż syn Michała 0.8400 ha za 1406 zł, 143.Józef Małolepszy syn Andrzeja 1.0631 ha za 1108 zł, 144.Jakub Bednarek syn Wincentego 1.1325 ha za 1111 zł, 145.Adam Stempień syn Jana 1.1362 ha za 1115 zł, 146.Franciszek Ciupa syn Pawła 1.1318 ha za 1111 zł, 147.Jan Mizera syn Karola 1.1410 ha za 1110 zł, 148.Józef Ciupa syn Izydora 1.1379 ha za 1118 zł, 149.Franciszek Szymczyk syn Jana 1.1398 ha za 1120 zł, 150.Antoni Michoń syn Wawrzyńca 1.1443 ha za 1123 zł, 151.Jan Ciupa syn Adama 1.1519 ha za 1125 zł, 152.Michał Bednarek syn Jakuba 1.1509 ha za 1125 zł, 153.Józef Kustal syn Władysława 1.1450 ha za 977 zł, 154.Jan Dróżdż syn Józefa 1.1420 ha za 928 zł, 155.Walenty Stępień syn Fabiana 1.1678 ha za 928 zł, 156.Adam Mizera syn Jana 1.1257 ha za 928 zł, 157.Stanisław Chrząstek syn Adama 1.1511 ha za 928 zł, 158.Jan Chrząstek syn Pawła 1.1531 ha za 928 zł, 159.Michał Małek syn Jana 1.1480 ha za 928 zł, 160.Franciszek Rysiak syn Kazimierza 1.1452 ha za 925 zł, 161.Adam Posak syn Jana 1.1711 ha za 995 zł, 162.Józef Adamus syn Wincentego 0.5600 ha za 450 zł, 163.Adam Bednarek syn Wincentego 1.0504 ha za 928 zł, 164.Wymienieni wyżej od nr 143 do 150 włącznie i od nr 152 do 163 włącznie 0.2872 ha za 230 zł.
W ten sposób dobra ziemskie Konary jako zwarta całość przestały istnieć, a ich ostatnią właścicielką była hr. Maria Morstin. Natomiast Kazimierz Policzkiewicz jak z powyższego wynika nie był wcale właścicielem majątku Konary, leczy tylko nabył dwie największe działki z rozsprzedaży tych dóbr o łącznej powierzchni 47 mórg i 266 prętów. Jak podejrzewam to pewnie na którejś z tych dwóch działek znajdował się dwór oraz zabudowania folwarczne, stąd mylne przeświadczenie o Kazimierzu Policzkiewiczu jako właścicielu dóbr Konary. Natomiast nie mam pojęcia, gdzie znajdował się dwór oraz zabudowania folwarczne, kiedy przestały istnieć, bądź czy coś z nich pozostało? Dworu oczywiście na pewno już nie ma.

Wielkie dzięki Panie Krzysztofie za tak obszerną informację.
Praktycznie wszystkie nazwiska są mi znane, a byli to mieszkańcy
Konar, Pacierzowa ,Śliwakowa i Zawady. Do dziś funkcjonuje nazwa
,,Pańskie łąki'' .Swego czasu pracowałem w pocie czoła na tych dwóch
morgach kupionych wtedy przez mego pradziadka za sumę 110 tys . marek
Resztki dworu istniały jeszcze po II Wojnie Światowej, a najdłużej dotrwała
murowana wieża. Dwór znajdował się za szkołą w stronę rzeki Warty
a bardzo dobrze opisany jest w lustracjach Konar z 1765 i 1789 roku.
Jako ciekawostkę podam , że w tymże majątku popis swoich możliwości
wokalny dali bracia Reszke,. w dnach wyścigów konnych na torze w Pławnie.
Panie Krzysztofie, a tak nie odbiegając daleko od tematu, czy ma pan
informację kto wykupił z dóbr rządowych i praktycznie utworzył
folwark Zberezka, Posiadam informację o Ksawerym Wunshe i
znam pobieżnie sprawę parcelacji tegoż folwarku w 1909r.
Pozdrawiam

Folwark Zberezka w 1870 r. posiadał powierzchnię 12 włók, 11 mórg i 93 prętów wraz z zabudowaniami i karczmą. Został wydzielony z dóbr Konary. W XIX i na początku XX wieku nazywany był "Zbereszka".
W tymże samym 1870 r. powierzchnia folwarku Zberezka wynosiła 371 mórg miary nowopolskiej w tym: pod zabudowaniami - 1 morga, ziemi ornej co roku zasiewanej - 54 morgi, łąki dwa razy w roku koszone - 11 mórg, łąki jeden raz w roku koszone - 13 mórg, pastwiska - 2 morgi, zarośla - 13 mórg, lasy - 274 morgi, nieużytki - 3 morgi. Wszystko włącznie z zabudowaniami i karczmą.
W 1872 r. stwierdzono, że oprócz 371 mórg gruntu do folwarku Zberezka należy jeszcze 93 pręty.
Według pomiarów z 1909 r. folwark Zberezka posiadał powierzchnię 369 mórg i 262 pręty.
Szaja Ruziewicz, Herszlik Bankier, Abraham Rejchman w trzech równych częściach nabyli ten folwark od właściciela dóbr Konary Włodzimierza Ostrowskiego 17/29.09.1869 r. za 8250 rubli.
Abraham Rejchman 18/30.01.1870 r. sprzedał należącą do siebie część folwarku Zberezka Szai Ruziewiczowi i Herszlikowi Bankierowi.
Pius i Leo Wünsche, bracia, nabyli folwark od Szai Ruziewicza i Herszlika Bankiera 10/22.03.1872 r. i 10/22.04.1872 r. za 6500 rubli.
Pius Wünsche nabył część Leo Wünsche 31.01/12.02.1875 r. za 4200 rubli.
Angel Wüsche syn Henryka nabył folwark Zberezka od Piusa Wünsche 15/27.02.1883 r. za 21.000 rubli.
Pius Wünsche nabył folwark Zberezka od Angela Wünsche 28.06/10.07.1889 r.
Ksawery Wünsche syn Piusa nabył 10 mórg od Piusa Wünsche 21.06/4.07.1900 r. za 500 rubli. Pozostałą część Ksawery Wünsche nabył od Piusa Wünsche 31.01/13.02.1906 r. za 21.000 rubli.
Ksawery Wünsche sprzedał folwark Zberezka 14/27.07.1910 r. za łączną sumę 52.025 rubli następującym osobom: 1.Jan Lech syn Aleksego 10 mórg działka nr 1, 2.Daniel Rozenbaum syn Majera 25 mórg działki nr 2, 19 i połowa nr 27 od strony działek nr 23 i 26, 3.Marcin Bugała syn Grzegorza 25 mórg działki nr 3, 22, 23, 4.Wincenty Wilk syn Ignacego 10 mórg działka nr 4, 5.Szczepan Góral syn Antoniego 10 mórg działka nr 5, 6.Andrzej Leciak syn Wojciecha 5 mórg połowa działki nr 6, 7.Józef Synowicz syn Wojciecha 10 mórg połowa działki nr 6 i połowa działki nr 27, 8.Antoni Jamroziński syn Stanisława 44 morgi działki nr 7, 18, 20, 29, południowa część nr 8 - 1 morga, 9.Jan Szewczyk syn Jana 10 mórg pozostała część działki nr 8, 10.Mikołaj Dąbrowski syn Idziego 10 mórg działka nr 9, 11.Karol Janik syn Baltazara 10 mórg działka nr 10, 12.Marcin Szumlas syn Mateusza 10 mórg działka nr 11, 13.Michał Woldan syn Wincentego 10 mórg działka nr 12, 14.Józef Szymczak syn Mateusza 10 mórg działka nr 13, 15.Marcin Turek syn Idziego 10 mórg działka nr 14, 16.Andrzej Kozieł syn Piotra 10 mórg działka nr 15, 17.Jan Berdys syn Jana 10 mórg działka nr 16, 18.Jakub Góral syn Antoniego 10 mórg działka nr 17, 19.Maciej Jamroz syn Mikołaja 10 mórg działka nr 21, 20.Jan Rachwalik syn Karola 10 mórg działka nr 24, 21.Karol Dzionek syn nieznanego ojca 10 mórg działka nr 25, 22.Jan Wrzalik syn Kazimierza 5 mórg z działki nr 26 od strony nr 27, 23.Jan Misiewicz syn Aleksandra 5 mórg pozostałe z działki nr 26, 24.Antoni Lech syn Aleksego 10 mórg działka nr 28, 25.Michał Juraszek syn Jana 10 mórg działka nr 30, 26.Wincenty Śliwakowski syn Jakuba 10 mórg działka nr 31, 27.Wojciech Dąbrowski syn Antoniego 20 mórg działki nr 32 i 33, 28.Franciszek syn Adama i Katarzyna córka Błażeja z domu Zatoń małżeństwo Dziubek 5 mórg działka nr 34, 29.Andrzej Zatoń syn Feliksa 10 mórg działka nr 35, 30.Antonina Gradzińska córka Józefa 6 mórg działka nr 36, 31.Jakub Rozenbaum syn Icka 11 mórg działka nr 37, 32.Wspólna łąka wszystkich powyżej 5 mórg i 74 pręty oraz 3 morgi i 188 prętów działki nr 38 i 39.
Zachowała się mapa parcelacyjna przedstawiająca folwark Zberezka, którą zamieszczam poniżej. Z mapy wynika że, zabudowania folwarczne położone były na działkach nr 5, 6, 7 i 12. Nie wiem czy coś z założenia folwarcznego się zachowało ?
 

Dobra Ziemskie Konary.
Dobra Ziemskie Konary składały się z wsi i folwarku Konary, z wsi Zawada, z folwarku Sołectwo Zawada, z wsi Grabie, z wsi Śliwaków i młyna Śliwaków.
Stefania z Kisielewskich Ostrowska nabyła od Rządu dobra Konary 15/27.11.1836 r. Jej mężem był Konrad Ostrowski.
Stefania z Kisielewskich Ostrowska sprzedała dobra Konary swemu synowi Włodzimierzowi Ostrowskiemu 6/18.03.1861 r. za 600.000 zł czyli 90.000 rubli.
Dnia 25.11.1830 r. o 11 przed południem urodziła się w Zagórzu Katarzyna Julia Ostrowska córka Konrada Ostrowskiego dziedzica wsi Zagórze lat 33 i Marianny Antoniny Stefanii z Kisielewskich lat 24. Rodzice chrzestni: Piotr Dobski i Antonina Czajkowska. Świadkowie: Roch Górczyński ekonom z Zagórza lat 30 i Idzi Siewierski lokaj lat 28. (ASC Żuraw, akt urodzenia nr 62 z 1830 r.)
Dnia 14.01.1832 r. o 2 po północy urodził się w Skrzydlowie Michał Włodzimierz Feliks Ostrowski syn Konrada Ostrowskiego dziedzica wsi Płoszewo lat 36 i Marianny Stefanii Antoniny z Kisielewskich lat 26. Rodzice chrzestni: Walenty Józef Siekaczyński i Bogumiła Elżbieta Ostrowska. Świadkowie: Walenty Józef Siekaczyński doktor medycyny i chirurgii w Częstochowie lat 25 i Seweryn baron Waldgon sędzia pokoju powiatu wieluńskiego, dziedzic majętności Borowno lat 54. (ASC Mstów, akt urodzenia nr 4 z 1832 r.)
Dnia 5.09.1860 r. o 11 rano zmarł w Konarach Konrad Ostrowski lat 64 posiadacz emfiteutyczny dóbr Konary, syn Michała i Tekli z Tymowskich już nieżyjących, pozostawił po sobie wdowę Stefanię z Kisielewskich Ostrowską w Konarach. Świadkowie: Włodzimierz Ostrowski lat 26 syn zmarłego i Ksawery Grodzicki lat 50 dziedzic dóbr Garnek. (ASC Kłomnice, akt zgonu nr 187 z 1860 r.)
Dnia 1 sierpnia 1862 r. o 8 wieczorem urodził się w Konarach Stefan Marian Ostrowski syn Włodzimierza dziedzica dóbr Konary lat 31 i Marii z Walewskich lat 20. Rodzice chrzestni: Józef Walewski lat 60 dziedzic dóbr Peresołowice i Marianna Typel panna w asystencji Mikołaj Kędzierski rządca ekonomiczny z Konar lat 36 i Teofila Walewska. (ASC Kłomnice, akt urodzenia nr 201 z 1862 r.)
Dnia 23.01.1863 r. o 7 wieczór zmarła w mieście Pau w klasztorze na placu Bosquet Stefania Katarzyna Ostrowska, siostra miłosierdzia, lat 33, urodzona w Konarach w Polsce Rosyjskiej, córka Konrada i Stefanii Ostrowskich. (ASC miasto San, departament Basses Pyrenees)
Dnia 23.07.1866 r. o godzinie 2 w nocy urodziły się w Konarach bliźnięta, dzieci Włodzimierza Ostrowskiego dziedzica dóbr Konary lat 35 i jego żony Marii z Walewskich lat 24, najpierw Anna Maria Krystyna Ostrowska, której rodzicami chrzestnymi zostali Balcer Szymczyk i Agnieszka Dziubkowa, a zaraz po niej urodziła się Maria Aniela Krystyna Ostrowska, której rodzicami chrzestnymi zostali Wawrzyniec Dziubek i Karolina Piwowarczykowa. Świadkowie: Balcer Szymczyk wójt gminy Konary lat 38 i Wawrzyniec Dziubek włodarz z Konar lat 50. (ASC Kłomnice, akt urodzenia nr 186 z 1866 r.)
Dnia 5.02.1867 r. o 5 po południu zmarła w Konarach Anna Maria Krystyna Ostrowska dziecko, mające 6 miesięcy, córka Włodzimierza i Marii z Walewskich. Świadkowie: Marcin Niedzielski lat 52 i Tomasz Szymczyk lat 40, obaj rolnicy z Konar. (ASC Kłomnice, akt zgonu nr 31 z 1867 r.)
Dnia 16.02.1867 r. o 7 wieczorem zmarła w Konarach Maria Aniela Krystyna Ostrowska, druga z bliźniąt, 6 miesięcy mająca, córka Włodzimierza i Marii z Walewskich. Świadkowie: Marcin Niedzielski lat 52 i Tomasz Szymczyk lat 40, obaj rolnicy z Konar. (ASC Kłomnice, akt zgonu nr 37 z 1867 r.)
Dnia 6/18.03.1867 r. Mikołaj Kędzierski nabył prawo wieczystej dzierżawy młyna wodnego Śliwaków znajdującego się w dobrach Konary.
Włodzimierz Ostrowski sprzedał należący do dóbr Konary folwark Zberezka 17/29.09.1869 r. Szai Ruziewiczowi, Herszlikowi Bankierowi i Abrahamowi Rejchmanowi.
Tomasz Wołoszewski nabył dobra Konary od Włodzimierza Ostrowskiego 18/30.03.1870 r.
W 1871 r. Włodzimierz Ostrowski mieszkał we wsi Kłodnica Dolna powiat Janów, guberni lubelskiej i był właścicielem tych dóbr.
Według pomiarów z 21.08/2.09.1871 r. folwark Konary posiadał powierzchnię 534 mórg w tym: pod zabudowaniami 44 morgi, ziemia orna 202 morgi, łąki dwa razy koszone 81 mórg, łąki jeden raz koszone 39 mórg, pastwiska i lasy czyli krzaki olszowe łącznie 156 mórg, nieużytki 12 mórg.
Tomasz Wołoszewski, dziedzic dóbr Konary zmarł w Konarach 28.02.1876 r. w godzinie 3 po południu, lat 73, syn Franciszka i Marianny z Lisowskich, pozostawił po sobie żonę Edmundę z Fibichów. (ASC Kłomnice, akt zgonu nr 31 z 1876 r.)
Po śmierci Tomasza Wołoszewskiego właścicielem dóbr Konary został jego syn Stanisław Wołoszewski, którego żoną była Anna z Siemieńskich.
Dnia 13.05.1852 r. o 1 po południu urodził się w Raczycach w parafii Gnojno Stanisław Leon Wołoszewski syn Tomasza lat 45 dzierżawcy dóbr Raczyce i Edmundy z Fibichów lat 20. Rodzice chrzestni: Aleksy Wołoszewski lat 37 dzierżawca dóbr N... (nieczytelne) i Faustyna Fibich. Świadek: Aleksy Wołoszewski i Alojzy Fibich dzierżawca dóbr Grabki Wielkie lat 50. (ASC Gnojno, akt urodzenia nr 87 z 1852 r.)
Aleksander Niemojewski syn Adolfa nabył dobra Konary na licytacji publicznej 3/15.07.1886 r. za 36.304 ruble.
Dalsze losy dóbr Konary i ich właścicieli opisałem w poście powyżej.
Poniżej plan folwarku Konary z 1866 r. Na mapie zaznaczono zabudowania dworu i folwarku oraz gorzelnię.
   

 

Wracając jeszcze do informacji ze strony 13, na temat dóbr Kotowice - Mirów:

15.05.1829 r. dobra nabył Antoni Zakrzewski od Klemensa Zakrzewskiego za 90.000 zł.
18.07.1833 r. dobra nabył Wawrzyniec Bogdański od Antoniego Zakrzewskiego za 138.000 zł.
6/18.07.1837 r. dobra Kotowice i Mirów od swojego ojca Wawrzyńca Bogdańskiego nabył Tomasz Bogdański za 152.000 zł.
7/19.09.1837 r. dobra nabył Wincenty Bogdański od swojego brata Tomasza Bogdańskiego za 70.000 zł po potrąceniu wierzytelności.
3/15.09.1845 r. Tomasz Bogdański odkupił te dobra od swojego brata Wincentego Bogdańskiego.
15/27.08.1852 r. Józef Gorczycki nabył dobra od Tomasza Bogdańskiego za 15.000 rubli, tj. 120.000 zł.

O rodzinie Bogdańskich można poczytać także na stronie internetowej www.milkowice.pl.tl

---

Relacje wzajemne na wsi, w okresie gdy właścicielami byli Bogdańscy, były mniej więcej takie, jak poniżej:

---

W roku 1833 jako jako były dzierżawca dóbr Kotowice Mirów oraz zastępca wójta wymieniony jest Szymon Kmita.
Dopuścił się on "obelg w czasie pełnienia służby publicznej", a postępowanie w tej sprawie prowadził Sąd Policji Poprawczej, Wydział Jędrzejowski. 26 września 1833 r. sąd przekazał akta sprawy liczące 20 kart do Komisji Województwa Krakowskiego (w skrócie KWK), celem podjęcia dalszej decyzji w sprawie wójta (zastępcy wójta). Komisja ustaliła, że Kmita nie posiadał w ogóle upoważnienia (przez Komisję) do sprawowania obowiązków zastępcy wójta, ale faktycznie takie wykonywał jedynie na podstawie umowy (kontraktu) dzierżawy dóbr. To jednak było za mało i w związku z tym Komisja odesłała akta do sądu z informacją, że Kmita nie spełniał wymogów urzędnika służby publicznej, zatem winien być sądzony jako osoba prywatna. Pismo KWK w tej sprawie nosi datę 10 maja 1834 r. W aktach nie wyjaśniono niestety kogo i w jaki sposób obraził Kmita jako wójt (zastępca wójta).

---

W roku 1837 dziedzicem dóbr Kotowice Mirów był Tomasz Bogdański, ale gmina nie miała wójta (w aktach nie zaznaczono przez jak długi okres czasu). Bogdański złożył przysięgę na wierność "Najjaśniejszemu Panu" i Komisarz Obwodu Olkuskiego zwrócił się pismem z 21 listopada/2 grudnia 1837 r. do Rządu Gubernialnego Krakowskiego, Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego o mianowanie go na wójta.
Aby doszło to do skutku, Komisja najpierw ustalała, czy Tomasz Bogdański "wyszedł z wieku popisowego albo czyli mu służy iakie wyłączenie od służby woyskowej". Czyli dziś zapytalibyśmy, czy miał "uregulowany stosunek do służby wojskowej".
Tomasz Bogdański urodził się 12 lutego 1815 r. (nie podano gdzie).
Uczęszczał do gimnazjum "byłego wojewody(?) w Piotrkowie", a w "Epoce Zaburzeń Krajowych" (powstania listopadowego) chodził do szkół i nie zajmował się sprawami wojska (powstania). W roku 1838 był bezżenny, miał brata Wincentego lat 19, pozostającego razem z nim, pod względem stanu zdrowia i wzrostu do służby wojskowej był zdolny. Wyłączenie od służby wojskowej mógłby otrzymać, gdyby jako dziedzic ustanowił zamiast siebie zastępcę do wojska...
Naczelnik Wojenny Guberni Krakowskiej (w Kielcach) w piśmie z dnia 27 grudnia 1838/8 stycznia 1839 r. oświadczył, że "nie ma nic do dodania" na temat nominacji Tomasza Bogdańskiego na wójta, co literalnie oznaczało, że nadal utrzymuje go w wieku poborowym. Na tej podstawie wnioskujemy, że mianowanie nie zostało dokonane.
Natomiast w roku 1841 Komisarz Obwodu Olkuskiego (Wydział Policyjno Wojskowy) prowadził dochodzenie przeciwko Tomaszowi Bogdańskiemu o "ukrycie popisowego", czyli o niedopełnienie obowiązku służby wojskowej. Komisarz Obwodu Olkuskiego poinformował wówczas Rząd Gubernialny Krakowski, że Tomasz Bogdański wyjechał do Guberni Kaliskiej.

---

Decyzją Rządu Gubernialnego Kieleckiego z 1/13 stycznia 1842 r. zastępcą wójta Kotowic i Mirowa został mianowany Adam Wolski - kasjer miasta Żarek. Było to zgodne z wnioskiem dziedzica Tomasza Bogdańskiego z dnia 19/31 października 1841 r., który deklarował, że dla załatwienia spraw rodzinnych musi opuścić Kotowice na kilkanaście miesięcy. Adam Wolski nie został jednak protokolarnie zatwierdzony przez powiat olkuski na zastępcę wójta.

Jak stwierdzał Naczelnik Powiatu Olkuskiego, w lutym 1843 r., "Wolski dopuszczał się stagnacji w służbie odrywaniem się od obowiązków wójtowskich". Jednocześnie dziedzic dóbr Kotowice Mirów - Tomasz Bogdański sam nie był wójtem. Ponadto również dopuszczał się "stagnacji": od dawna nie zamieszkiwał w Kotowicach lecz w dobrach Miłkowice (Miłkowice - tam również był właścicielem) w Guberni Kaliskiej, odległych o co najmniej 20 mil od Kotowic i nie reagował na urzędowe wezwania do ustanowienia zastępcy wójta.

W Kotowicach przebywał na stałe dzierżawca Melchior Białoskurski, który "nastręczał sporów z włościanami wymagających dozoru i powagi władzy miejscowej" (której to władzy akurat nie było).

W związku z tym Naczelnik Powiatu Olkuskiego postanowił wyznaczyć zastępcę wójta w osobie Antoniego Sztangenberga (Stangenberga) - honorowego asesora powiatu, na koszt dziedzica Bogdańskiego (projekt wynagrodzenia miał sporządzić burmistrz miasta Żarek), dopóki tenże dziedzic nie przedstawi właściwego kandydata.

W innym piśmie do "Rządu Gubernialnego Guberni Kieleckiej" z 13/28 stycznia 1843 r. Tomasz Bogdański oznajmiał, że osobiście sprawował funkcję wójta w Kotowicach do końca roku 1842. Potem, z powodu choroby i w poszukiwaniu pomocy lekarskiej musiał się udać do swoich drugich dóbr w Miłkowicach, w Guberni Kaliskiej. Bogdański sprzeciwiał się by miał utrzymywać narzuconego przez powiat olkuski zastępcę wójta w osobie Sztangenberga. Decyzją naczelnika powiatu miał mu zapewnić wynagrodzenie 30 rubli srebrnych rocznie, wyżywienie, noclegi, światło, opał i pomieszczenie do pracy. Bogdański oprotestował ten nakaz pismem z 22 lutego/6 marca 1843 r. skierowanym do Wysokiej Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych...

Najpierw w miejsce Adama Wolskiego dziedzic Kotowic i Mirowa zaproponował do tej funkcji Józefa Piętakiewicza - obywatela miasta Żarek. Ta propozycja musiała z jakichś powodów nie dojść do skutku, bowiem w piśmie z 8/16 czerwca 1843 r. kandydatem zaproponowanym przez dziedzica był już Antoni Gnoiński - Wójt Gminy Kostkowice.

Rząd gubernialny uchylił nominację dla Sztangenberga wskazując m. in., że urzędnicy i oficjaliści biura nie mogą sprawować obowiązków wójtowskich oraz że prawo mianowania "zastępcy wójta" służy przede wszystkim dziedzicom miejscowości na własną odpowiedzialność.

W kolejnym piśmie, datowanym na 7/19 lipca 1843 r. Rząd Gubernialny Kielecki polecił Naczelnikowi Powiatu Olkuskiego aby odwołał Sztangenberga z obowiązków zastępcy wójta Kotowic i Mirowa, a w jego miejsce powołał tymczasowo ww. Antoniego Gnoińskiego. Jednocześnie, by zobowiązał Tomasza Bogdańskiego do przedstawienia w ciągu dwóch miesięcy innego wykwalifikowanego kandydata na zastępcę wójta. Wynagrodzenie dla Sztangenberga za okres faktycznego sprawowania czynności zamiast wójta, rząd pozostawił do wzajemnych rozliczeń między nim a dziedzicem Bogdańskim.

Naczelnik Powiatu Olkuskiego raportował w lipcu 1843 r., że jako naoczny świadek stosunków społecznych w gminie, pozostawia status quo do czasu wypowiedzenia się przez władze wyższe, ponad rządem gubernialnym (trudno powiedzieć, czy chodziło mu o władze królestwa - namiestnika carskiego?). Gdyż tylko tym sposobem "tama nietrafnym zamiarom i przeciwnym woli J. E. Księcia Namiestnika położona być może". Naczelnik powiatu pisał, że Gnoiński jest "narzędziem w ręku dzierżawcy Białoskurskiego do ucisku włościan i wnoszenia nadużyć jeszcze większych nad te, jakie już wielokrotnie zarządzane śledztwa wykryły". Mimo tego deklarował, że po ostatecznym nakazie rządu, nieuwzględniającym jego racji, odda gminę kandydatowi Gnoińskiemu.

Do rządu w Kielcach skarżył się też dzierżawca Kotowic i Mirowa - Melchior Białoskurski (pismo z 25 stycznia 1843 r.). Podnosił, że narzucony przez naczelnika powiatu w Olkuszu - Antoni Sztangenberg - ustawicznie przebywa w towarzystwie chłopskim po karczmach (to kolejne potwierdzenie istnienia co najmniej dwóch karczm w gminie Kotowice-Mirów). Pod jego wpływem włościanie tutejsi stali się burzliwymi i używającymi języka nieprzychylnego dworowi. Nie uiszczają powinności dla dworu, nie utrzymują gospodarstw w należytym stanie. Dzierżawca obawiał się, że stan ten może przenieść się do sąsiednich wiosek. Sztangenberg wprowadza rozwarstwienie, nierząd, na czym cierpi stan gospodarstwa dworskiego. Dzierżawca oskarża go, że przez niego "nieporządek się wkradł do dóbr mu powierzonych" i że nowy zastępca wójta jest tu nasłany na szkodę dworu i aby mu "ludzi powydalać ze wsi". Białoskurski napisał, że wobec szykan ze strony władz powiatu olkuskiego, zmuszony jest udać się pod protekcję Rządu Guberni...

Na skutek tych skarg, Naczelnik Powiatu Olkuskiego (NPO) pismem z dnia 21 września/3 października 1843 r. powołał na zastępcę wójta Gminy Kotowice (w miejsce A. Sztangenberga) zastępcę wójta gminy Żarki - pana Wasmana (?).

Tymczasem nastał rok 1844 i w dniu 31 maja/12 czerwca Sąd Policji Poprawczej Wydziału Jędrzejowskiego, na posiedzeniu w Chęcinach, rozpatrywał sprawę z doniesienia Melchiora Białoskurskiego przeciwko Antoniemu Sztangenbergowi. Zarzut brzmiał "o podburzanie włościan do niespokojności" w czasie pełnienia funkcji zastępcy wójta z nominacji Naczelnika Powiatu Olkuskiego, tj. w okresie od 11/23 grudnia 1842 do 30 sierpnia/11 września 1843 r. Przewodniczył sędzia Witkowski, asesorami byli: Kotulski i Uniszewski, a podprokuratorem - Krzykowski, sprawa toczyła się bez udziału bezpośrednio zainteresowanych stron. Po wysłuchaniu podprokuratora sąd postanowił, że skoro Sztangenberg jest urzędnikiem administracji powiatowej to - na podstawie dekretu z dnia 8/20 maja 1817 r. - podlega pod władze administracyjne. Zatem akta sprawy należy przesłać do Prokuratora Królewskiego przy Sądzie Kryminalnym Guberni Kieleckiej i Sandomierskiej w celu dalszego rozpoznania. Jaki był dalszy przebieg sprawy - nie wiadomo (brak akt).

---

Naczelnik Powiatu Olkuskiego, działając z urzędu, (pismo datowane na 12/24 lipca 1846 r.) raportował Rządowi Gubernialnemu Radomskiemu, że wobec braku obecności w dobrach Kotowice ich dziedzica Tomasza Bogdańskiego (przebywał w Warszawie) i bezprawnego tytułowania się przez niego wójtem, skutecznie zainstalował zastępcę wójta w osobie Józefa Kuczkowskiego - ławnika i kasjera miasta Żarek.

Józef Kuczkowski został skutecznie zainstalowany jako zastępca wójta Gminy Kotowice w dniu 28 maja/9 czerwca 1846 r. przez "Burmistrza delegowanego" (prawdopodobnie z Żarek - podpis nieczytelny). Czynność instalacji odbyła się z udziałem Juliana Bogdańskiego, który był pełnomocnikiem dziedzica wsi - Tomasza Bogdańskiego. Julian uważał się dotąd za wójta, bowiem w protokole czynności okazano mu pismo - rozporządzenie Naczelnika Powiatu Olkuskiego z dnia 16/28 kwietnia 1846 r. oraz zażądano, by oddał akta, zebrał radnych, sołtysów i odtąd zaprzestał pełnić czynności wójtowskie. Protokół podpisali: oddający urząd - Julian Bogdański, odbierający urząd - Józef Kuczkowski, "Burmistrz delegowany" - podpis nieczytelny oraz Jan Zamora - sołtys Kotowic (trzy krzyżyki), Michał Paluch - sołtys Mirowa (trzy krzyżyki) i gospodarze: Paweł Gurbała (trzy krzyżyki), Piotr Mucha (trzy krzyżyki).

---

Pismem z dnia 14/28 sierpnia 1850 r. Naczelnik Powiatu Olkuskiego prosił Rząd Gubernialny Radomski o upoważnienie Stanisława Konieczko do pełnienia obowiązków zastępcy wójta Gminy Kotowice. Naczelnik Wojenny Guberni Radomskiej nie wniósł zastrzeżeń. W aktach jest także zapisek, projekt pisma urzędowego, z którego wynika, że Stanisław Konieczko miał być także zastępcą wójta Gminy Wysoka Lelowska.

Źródło: AP w Kielcach, sygn. akt. 21/1/0/-/544

Witam!
Powyżej była mowa min. o księstwie Siewierskim.
Dla zainteresowanych - w zbiorach MBC znajdują się min. skany ksiąg sądu podkomorskiego województwa krakowskiego.
Sąd podkomorski - tak jednym zdaniem zajmował się sprawami granicznymi.
Dawniej księgi te wchodziły w skład ksiąg ziemskich krakowskich TC, zaś obecnie tworzą osobny zespół o nr 18.
W zespole tym mamy obecnie 12 j.a., a w tym min. starą j.a. TC 415 (nowa sygnatura to 10).
W księdze tej od strony 284 do strony 406 mamy ogromny dokument sądowy dot. sporu granicznego między wsiami Wysoka i Wiesiółka w Król. Polskim, a wsiami Chruszczobród i Mierzejowice (już nieistniejące) w Ks. Siewierskim.
Całość w języku polskim, zaś opisuje spory ciągnące się praktycznie od średniowiecza, aż do dnia sądu (26.04.1787 r.) !!
Miłej lektury - dla zainteresowanych!
Polecam przeglądać w IE (całość w .djvu).
Pozdrawiam!
Tadek

PS. LInk:  mbc.malopolska.pl/dlibra/pubindex?starti...stringAtt}&dirids=80