Ziemiaństwo z okolic Częstochowy 1793 – 1945

Należy dodać, że autorem cytowanego przez p.Annę cyklu, publikowanego na łamach Gazety Częstochowskiej, jest pan Andrzej Siwiński.

Andrzej Siwiński jest turystą rowerowym po naszych okolicach. Swoje wycieczki opisywał w lokalnej prasie. Jest też autorem przewodnika. Jak nikt inny bardzo dokładnie zjeździł chyba wszystkie drogi i ścieżki ziemi częstochowskiej. Opisując swoje wycieczki starał się też podać historyczne szczegóły napotkanych obiektów. Niestety niekiedy w jego tekstach zakradały się błędy historyczne, ale nie jest to jego winą tylko opracowań z których korzystał, gdzie już podano mylne informacje. Tak i w sprawie kaplicy nie może być prawdziwe, by jej budowniczym był Józef Zielonka bądź jego ojciec. Obaj w 1830 r. nie byli właścicielami dóbr Skrzydlów. Kaplicę wzniósł Karol Wodzicki i być może do dziś jeszcze spoczywają w niej jego szczątki.
Andrzej Siwiński wspomniał o żelaznym nagrobku Józefa Zielonki na cmentarzu w Mstowie. Jest o tyle ciekawy, że rzadko spotyka się pomniki nagrobne wykonane z metalu. Tak naprawdę jest to grobowiec Zielonków i Siemieńskich. Bardzo zaniedbany i zardzewiały. Część metalowych elementów w tym krzyż spadła na ziemię i uległa degradacji. Wstawiono nowy metalowy krzyż, ale niepasujący do pozostałych metalowych części. Na grobowcu znajdują się następujące inskrypcje:
1. ŚP. Józef Zielonka właściciel dóbr Skrzydlów +30 kwietnia 1881 żył lat 60 kochał swą ziemię rodzinę współbraci niech mu Przedwieczny zbawieniem odpłaci
2. Wiktoria z Plichtów Zielonka ur. d. 18 grudnia 1830 r. zmarła D. 13 maja 1896 r.

Błogosławieni miłosierdzie czyniący albowiem oni miłosierdzia dostąpią
3. Leon Siemieński zasnął w Bogu dnia 11 grudnia 1884 r. żył lat 44
4. Zofia Siemieńska właścicielka dóbr Skrzydlów żyła lat 72 zm. d. 28 maja 1920 r.
Na grobowcu położona jest niewielka metalowa płyta z inskrypcją o kolejnych dwóch pochowanych tutaj osobach:
1. Leon Siemieński obywatel ziemski zm. 16.06.1929 r.
2. Zofia z Siemieńskich Siemiątkowska mgr filologii ur. 1904 zm. 13 II 1975 r.
Poniżej fotografie grobowca.

Dobra ziemskie Przystajń składające się z folwarku Przystajń, osad wieczysto – czynszowych: Przystajń, Konstantynów, Ksawerów, Stefanów, Izabellów, Widawa, Bujaki, Paciorkowa Wola, z byłego młyna w Podłężu obecnie pieca hutniczego do przetapiania rudy żelaznej, pustkowie Siekierowizna.
W 1875 r. dobra Przystajń posiadały powierzchnię 2199 mórg i 143 prętów.
W 1886 r. dobra Przystajń posiadały powierzchnię 1903 mórg i 114 prętów. Przyczyną zmniejszenia się powierzchni od poprzedniego pomiaru było wydzielenie ziemi na likwidację serwitutów oraz pod zakład wytopu żelaza.
Antonina z Paciorkowskich Pstrokońska – żona Antoniego Pstrokońskiego, Adam Paciorkowski, Ksawery Paciorkowski, Karol Paciorkowski, Wojciech Paciorkowski objęli dobra w spadku po swym ojcu Antonim Paciorkowskim na zasadzie działów 15.04.1815 r. Wartość dóbr wyceniono na 273.461 zł.
Ludwik Skrzetuski nabył część Wojciecha Paciorkowskiego 28.06.1815 r.
Wincenty Przesmycki nabył część Adama Paciorkowskiego 16.12.1826 r.
Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Ludwika Skrzetuskiego 27.03.1828 r.
Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Karola Paciorkowskiego 29.03.1828 r.
Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Wincentego Przesmyckiego 16.05.1828 r.
Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Antoniny z Paciorkowskich Pstrokońskiej 8.11.1834 r. za 20.380 zł. W ten sposób Ksawery Paciorkowski stał się jedynym właścicielem dóbr Przystajń.
Edward Grabowski nabył dobra w drodze przymusowego wywłaszczenia na licytacji publicznej przez Towarzystwo Kredytowe Ziemskie 10/22.05.1850 r. za 160.113 zł i 10 gr.
Wilhelm Spiegel i Fryderyk Methner nabyli dobra od Edwarda Grabowskiego 13/25.06.1856 r. za 309.000 zł
Po śmierci Wilhelma Spiegla jego część przeszła w spadku na jego syna Emila Karola Gottlieb von Spiegel. Przy czym Fryderyk Methner przyznał, że do niego należą dwie trzecie dóbr, a Emil Karol Gottlieb von Spiegel przyznał, że należy do niego jedna trzecia dóbr. Co zatwierdzono na mocy protokołu regulacji spadku z dnia 23.02/7.03.1866 r.
Na skutek decyzji Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego z 18/30.12.1864 r. dobra te zostały wycenione na 60.802 ruble i 5 kopiejek.
Teodor von Spiegel i Waldemar von Spiegel odziedziczyli w dwóch równych niepodzielnych częściach część należącą do swego ojca Emila von Spiegel z mocy jego testamentu z dnia 17.05.1872 r. i protokołu regulacji spadku z dnia 13/25.02.1874 r.
Louis vel Ludwik Mühsam, Berek Gerszon, Engel Kurland nabyli dobra od poprzednich właścicieli 1/13.07.1874 r. za 44.300 rubli.
Po śmierci Louisa vel Ludwika Mühsama jego część dóbr przeszła na jego syna Juliusza Mühsama. Tenże odkupił 2/3 dóbr od Berka Gerszona i Engela Kurlanda 29.06/11.07.1884 r. za 32.000 rubli stając się tym samym jedynym właścicielem dóbr Przystajń.
Walenty vel Rafał Züss syn Zarucha nabył dobra na licytacji publicznej przez Towarzystwo Kredytowe Ziemskie 27.10/8.11.1895 r. za 19.000 rubli.
W latach 1905 – 1910 Walenty vel Rafał Züss dokonał parcelacji dóbr. W ten sposób dobra ziemskie Przystajń jako zwarta całość przestały istnieć.
Poniżej mapa dóbr Przystajń z 1885 r. wykonana na podstawie pierworysu pomiaru z 1875 r.

Mapa dóbr Przystajń ciąg dalszy.

Mapa dóbr Przystajń ciąg dalszy..

Mapa dóbr Przystajń ciąg dalszy...