(fragment opracowania „Transporty ewakuowanych do Częstochowy w roku 1944 r. w świetle dokumentów Polskiego Komitetu Opiekuńczego”).

Polski Komitet Opiekuńczy ( PKO) został powołany w Częstochowie w celu udzielania pomocy ewakuowanym w zakresie rejestracji, ewidencji,udzielania pomocy finansowej, zakwaterowania, wyżywienia, pomocy odzieżowej, opieki lekarskiej oraz pośrednictwa pracy. PKO miał do dyspozycji 5 baraków przy ul. Chłopickiego (obóz przejściowy), biuro mieściło się przy Al. Najświętszej Maryi Panny pod nr 31. Transporty zaczęły napływać od lutego 1944 r. Pierwszy transport nadszedł z Puław 21 lutego, liczył 117 osób , w tym 59 dzieci. W marcu nadeszły transporty z Radomia (3600 osób) i Dubna przez Lublin (340 osób). W marcu zwrócono się do Rady Głównej Opiekuńczej (RGO) w Krakowie o przydział leków, spodziewano się bowiem, że liczba ewakuowanych wzrośnie do 10 tys. Po wybuchu powstania w Warszawie krakowska Rada Główna Opiekuńcza (RGO) - już w połowie sierpnia ! – przewidywała, że w Częstochowie pojawi się nowa fala uchodźców, a jej liczebność oszacowano na 500 tys. osób. Niemcy starali się wysyłać wszystkich ewakuowanych na roboty w głąb Rzeszy za pośrednictwem Urzędu Pracy (Arbeitsamtu) działającego przy ul. Jasnogórskiej 8/10. W związku z napływem wysiedlonych z Warszawy (pierwszy transport z Pruszkowa liczący 7200 osób odnotowano 13 sierpnia 1944 r.) zaszła konieczność utworzenia na stacji kolejowej punktów żywienia. W dokumentacji PKO (znajdującej się dziś w Archiwum Państwowym w Częstochowie) odnotowano wszystkie transporty - wraz z podaniem ilości ewakuowanych oraz miejsc przeznaczenia: Rzesza, Wiedeń, Nysa, Oświęcim, Opole, Włoszczowa, Sędziszów, Koniecpol, Wrocław, Kielce, Mszana Dolna. 17 IX 1944 r. transport z Pruszkowa liczący 2700 osób skierowano do miejscowości (stacji) Złoty Potok - por. artykuł Adama Korczyńskiego http://www.janow.pl/?s=a&t=1&m=&i=2900

Szukając korzeni mojej rodziny, wiele lat gromadziłem informacje pośrednio lub bezpośrednio dotyczące Rudnika Wielkiego k/Częstochowy, gmina Kamienica Polska.

Uznałem, że fakt ich posiadania jest dobrym pretekstem do podzielenia się zebraną wiedzą z tymi, którzy chcą poznać historię Rudnika, z tymi których pochłonęła pasja genealogii i tymi których korzenie wywodzą się z moich stron.

Rudnik Wielki do tej pory nie doczekał się własnej monografii lub opracowania opartego na rzetelnych, historycznych źródłach. Może poniższy tekst stanie się przyczynkiem do opracowania czegoś obszerniejszego traktującego o pierwszych latach tworzenia i powstania mojej rodzinnej miejscowości. Spróbuję w jednym miejscu zebrać wiedzę o Rudniku rozproszoną w kilkunastu opracowaniach naukowych. Liczę także na pomoc „znawców tego terenu”, którzy podpowiedzą, zasugerują, wskażą inne nieznane mi materiały historyczne.

Ustalenie właściwych koligacji rodzinnych to żmudny, wieloletni proces poszukiwania właściwych dokumentów. Okazuje się, że można rodzinną genealogię otrzymać niejako „na tacy” - w postaci wyciągów z akt cywilnych przygotowanych na potrzeby procesu sądowego. Taki dokument zachował się w archiwum rodzinnym Michaliny Franciszki Kuśnierczyk, córki (z drugiego małżeństwa) Franciszka Kuśnierczyka, wójta gminy Kamienica Polska. Chodzi o pismo adwokata Stanisława Gawrońskiego z Częstochowy (adres: al. Najświętszej Marii Panny 62), pełnomocnika Moniki Cianciary, do Sądu Grodzkiego w Częstochowie. Monika Cianciara wystąpiła jako powódka w sprawie działów po zmarłych Franciszku i Florentynie Kuśnierczykach (swoich rodzicach). Wartość spadku oceniono w latach 30. XX w. na 7 tysięcy złotych. Były to: 1) działka gruntu wielkości pół huby z domem i zabudowaniami gospodarczymi sąsiadująca z gruntami Fazana z jednej i gruntami spadkobierców Józefa Świerczyńskiego z drugiej strony, 2) działka lasu o powierzchni 2 mórg i 150 prętów 3) działka gruntu o powierzchni 3 mórg i 62 prętów między gruntami Jana Cianciary oraz Zygmunta Walenty i spadkobierców Józefa Walenty 4) działka gruntu o powierzchni 2 mórg położona miedzy gruntem Józefa Zajdla i Jana Cianciary, 5) osada włościańska Wanaty o powierzchni 9 mórg 153 prętów.

W Pamiętniku Komitetu Rodzicielskiego przy Państwowym Gimnazjum i Liceum Traugutta w Częstochowie z 1938 roku znaleźliśmy bardzo ciekawy artykuł ówczesnego dyrektora tej szkoły Antoniego Artmtiaka o najstarszych księgach metrykalnych w Częstochowie.

Artykuł można przeczytać w naszej bibliotece.

Z treści postów wynika, że wielu początkujących członków naszego Towarzystwa ma problemy z ustaleniem przynależności danej miejscowości do parafii i odwrotnie. Trudność wynika z faktu, że na przestrzeni dziejów ta sama miejscowość kilka lub kilkanaście razy zmieniała przynależność do parafii.

Jakiś czas temu - dla własnych celów - stworzyłem w Excelu dość pomocne narzędzie zawierające wykaz miejscowości z podziałem na Województwa/Gubernię, Obwód/Prowincję, Powiat, Gmine, Parafię, Dekanat itd. Przyznam, że szczególną uwagę poświęciłem parafiom w których prowadziłem lub zamierzałem prowadzić moje poszukiwania.

Praca nie jest pełna, ale materiały dot:

• Archidiakonatu wieluńskiego (diecezja krzepicka, rudzka, wieruszowska - stan na 1770 rok),
• Województwa krakowskiego (powiat lelowski, krakowski i baronat koziegłowski wraz z innymi miejscowościami Księstwa siewierskiego - stan na 1787 rok),
• Województwa kaliskiego (obwód wieluński powiat częstochowski i wieluński - stan na 1827 rok),
• Gubernie: kaliska, kielecka, lubelska, piotrkowska i radomska – stan na 1867,1900,1903, 1906 i 1912 rok

są moim zdaniem zindeksowane rzetelnie.

Udostępniając to „narzędzie” zainteresowanym, pozostaję nieskromnie w nadziei, że skorzystacie z tej pracy a sortując dane w dowolnej konfiguracji, zaoszczędzicie chociaż odrobinę tak cennego czasu.

Plik do pobrania w Bibliotece.

Huras Florian

Pracuję nad projektem -  Pajęczyna Mykanowska

Moje korzenie Rodu Jałowieckich znajdują się w miejscowości Radostków par. Borowno a od 1900r. par.Mykanów, początkowo myślałam aby scalić tą wieś  bo tu każdy z każdym jest spokrewniony, ale szybko rozszerzyłam zasięg na całą Gminę Mykanów wzięłam pod uwagę wsie należące do ww parafii.

Borowno, Broniszew, Cykarzew, Dudki, Florków, Grabowa, Jamno, Kocin, Kokawa, Kościelec, Lubojna, Lubojenka, Łochynia, Mykanów,  Przedkocin, Radostków, Rybna, Tylin, częściowo Czarny Las, Marianka Rędzińska.

Dane wprowadzam na zasadzie pokrewieństwa: rodzice, dzieci, ich mężowie, żony, szwagrowie, zięciowie itd.

W moim programie FAMILY  TREE  MAKER mam ponad 11 000 osób, którzy należą do Gminy Mykanów (bo tu są ich korzenie) lub tylko przez gminę się przewijają. Zrobiłam wykaz nazwisk (w miarę szukania przybywają następne).

Staram się wyprowadzić główne Rody np. Flis, Biecek, Bożek, Wypych... oraz te Rody napływowe np. Kweczke, Jałowiecki, Kiszka...

To co robię jest to inna forma indeksacji – ponieważ biorę pod uwagę wszystkie akty (urodzenia, śluby, zgony)oraz inne dokumenty np. akta gminy Mykanów

Myślę, że zajmie mi to najbliższe lata...

Krystyna Jałowiecka Szafert

Lista osób trudniących się szynkiem trunków krajowych w mieście Częstochowie w 1866 r.
(Arch. Państwowe w Częstochowie - sygn. AMCz 1614)

Przy handlach wina

1. Józef Kijas
2. Leon Wodziński
3. Aleksander Fuchs
4. Marceli Wołowicz
5. Aleksander Ferencowicz
6. Wigdor Littauer

(wypisy z księgi meldunkowej - sygn. AMCz 8932 Arch. Państw. w Częstochowie)

1.Tomasz Mateusz Malinowski 1836 Kłobuck (syn Marcina), zm.1905
1a Wincenty Malinowski 1867 (syn Tomasza )
Władysław Malinowski (1901) (syn Wincentego)

3.Marcin Kleć 1841
Piotr Kleć 1882 (syn Marcina)

4.Antoni Patyk 1869 zm.1919
4a Józef Miklus 1867
Zygmunt Miklus 1901 (syn Zygmunta)

5.Marcin Miklus 1859
5a.Marianna Miklus ur. Szczypiorowska 1832 Kawodrza (wdowa) zm.1907

W dniach 14 – 15 lutego 1792 r. odbył się w Częstochowie pierwszy w tym mieście sejmik. Zgromadzona na nim szlachta powiatów: lelowskiego i ksiąskiego oficjalnie opowiedziała się za uchwaloną rok wcześniej w Warszawie Konstytucją 3 maja. Wybór Częstochowy na miejsce sejmiku świadczyło o dużym znaczeniu tego miasta, w regionie obejmującym dwa północno-zachodnie powiaty województwa krakowskiego. Zainteresowanych okolicznościami zwołania sejmiku, jego przebiegiem i znaczeniem dla Częstochowy odsyłamy do artykułu na stronie http://www.pthczest.ajd.czest.pl/index.php?id=id_9&page=dydaktyka

W badaniach genealogicznych członkowie Naszego Towarzystwa coraz częściej sięgają do dokumentów z przełomu XVIII wieku. Konieczną staje się w tej sytuacji dobra znajomość przebiegu i procesu kształtowania się granic administracji kościelnej, parafii, dekanatów należących do dzisiejszego powiatu częstochowskiego i powiatów ościennych. Właśnie na naszych terenach stykały się północna granica biskupstwa krakowskiego i południowa archidiecezji gnieźnieńskiej, które były przedmiotem burzliwych przetargów związanych z kościelną przynależnością administracyjną w nowej porozbiorowej rzeczywistości.

Wspaniałym materiałem do tych rozważań jest obszerna praca ks.Franciszka Maronia pt. „Proces kształtowania wschodniej granicy biskupstwa wrocławskiego na tle wydarzeń politycznych przełomu XVIII i XIX wieku. Przyczynek do genezy ustaleń bulli „DE SALUTE ANIMARUM” - Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne IV (1971).
Wspaniała praca, której lekturę chciałbym koleżankom i kolegom polecić.