NIERADA parafia Poczesna szkoła elementarna 1817

W nawiązaniu do informacji Ani Fukushima o miejscowości Bargły

http://www.genealodzy.czestochowa.pl/pl/forum/4-forum-ogolne/7795-BARGLY-historia-wsi-wykaz-mieszkancow#15203

chciałbym przywołać treść kilku dokumentów mówiących o istniejącej w 1817 roku w Nieradzie i Poczesnej szkole elementarnej . Pierwszy tłumaczony dokument to:

„Konsygnacya Egzystujących Szkól elementarnych, i maiących bydz ieszcze erygowanych w Parafii Poczesieńskiej Powiatu Częstochowskiego, do Obwodu Wieluńskiego Woiewództwa Kaliskiego, podana przes Woyciecha Warzechę plebana pocieszyńskiego. Dnia 11 miesiąca czerwca Roku 1817.”
(pisownia oryginalna):

Do tego załączona jest „ Tabella szkół w parafii Poczesna” o treści:

Następny dokument z 16.10.1817 informuje:

„Działo się w Nieradzie dnia 16 miesiąca Października Roku 1817 .

Stosownie do Zalecenia JM..? X. Michała Zagalskiego Dziekana Częstochowskiego, odwiedziwszy Szkołę egzystującą, w Parafi Poczesieńskiey sytuowaną, okazało się, że żaden dotąd Dom szkolny nie egzystuie, lecz w Domach u Włościan mieyscowy Nauczyciel, Naukę odbywać iest przymuszony.

Dziatek oboiey Płci znajdowało się na ten Czas w Ogólnoście 16 a których w poznawaniu 6, w Sylabizowaniu 6 i w Czytaniu 4 dosyć edukowane.

Imię i Nazwisko nauczyciela iest Jan Rais, który dosyć dobrą posiada Zdatność, i Pilność iego dosyć się okazuje. Wzmiankowany Nauczyciel, od Włościan iest umówiony, i na Złotych Polskich 75 i pół ósma Korca Żyta Nro 7 i ½ , rocznie iest ugodzony , i od Wielmożnego Pana Podprefekta Częstochowskiego, niemaiący Szanownego Amtu Poczesieńskiego iest przyjęty. Równie załącza się, że w Poczesny (nie?) znajduje się Szkółka wakująca.

Dokument ten podpisali: Wojciech Warzecha Pl (eban), Jan Rais Nauczyciel, Jan Citpiert? (nieczytelne) Sołtys, Kuba Piet Radny.”

Przypuszczam, że dokumenty te prawdopodobnie zostały sporządzone przez Plebana kościoła w Poczesnej  z polecenia władz Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (KRWRiOP), powołanej w 1815 roku jako naczelna władza szkolna Królestwa Polskiego.

Była kontynuatorką funkcjonującej w Księstwie Warszawskim Izby Edukacyjnej (1807) i Dyrekcji Edukacji Nar. (1812). Składała się z ministra i 16 członków, wśród których znajdowali się przedstawiciele Kościoła katolickiego i ewangelickiego. Później (1832–61) występuje pod nazwą Komisja Rządowa Spraw Wewn., Duchownych i Oświecenia Publicznego. Od 1861–64 ponownie jako KRWRiOP i od 1864 do 67jako Komisja Rządowa Oświecenia Publicznego.

Kolejny dokument dotyczący szkoły w Nieradzie to :

„Raport o Uczniach Szkoły Elementarnej W Styczniu Lutem Marcu”

Dokument wymienia z imienia i nazwiska uczęszczających do szkoły w Nieradzie uczniów, wskazuje liczbę nieobecności ale przede wszystkim ocenia pilność, zdolność i ich postępy w nauce.

Dzisiaj pierwszoklasiści także oceniani są za pomocą „ocen opisowych” a wówczas obowiązywały oceny: Chwalebna, Mierna, Znaczna i Niska?.

Poniżej Tabella” (pisownia oryginalna)

Jeszcze jeden dokument w formie tabeli (nie opatrzony datą ) w rubryce „Stan domu” informuje: „Żaden Dom szkolny nieznajduje się ,lecz u Włościan odbywa się Szkółka. Stan dzieci w Ogólności 16.

Rubryka: „Jaki postępek w Dzieciach” napisano” poznają 6, sylabizują 6, czytają 4,

Rubryka „piszą i czytają” bez wpisu.

„Imię i nazwisko Nauczyciela” Jan Rais.

Zainteresowanym służę skanami tych dokumentów

Huras Florian