Ziemiaństwo z okolic Częstochowy 1793 – 1945

Intrygował mnie mur i z daleka widoczny starodrzew. Ciekawe jak wyglądało założenie dworskie w czasach świetności. 

Też jestem ciekaw jak to kiedyś wyglądało. Ale czasy świetności to założenie dworsko - parkowe miało zapewne ponad 100 lat temu. Ciekawe czy ten obiekt, który widać na zdjęciach współczesnych to dawny dwór czy może gospodarczy budynek folwarczny? Jeśli to nie dawny dwór to ciekawe gdzie on się znajdował? Może jakieś fotografie mają potomkowie rodziny Nowodworskich. Nie wiadomo jednak gdzie oni są.

Rodzina Paciorkowskich herbu Gryf i ich majątki w okolicach Częstochowy
Paciorkowscy na przełomie XVIII i XIX wieku posiadali koło Częstochowy dwa duże majątki ziemskie, tj. Przystajń i Borowno. Przystajń była własnością Antoniego, a Borowno jego brata Franciszka Ksawerego. Obaj posiadali sporo dzieci, które w ciągu XIX w. weszły w dzierżawę bądź nabyły inne dobra na naszym terenie.
Dobra ziemskie Borowno
Franciszek Ksawery Paciorkowski burgrabia opoczyński jest w 1774 r. wzmiankowany jako dzierżawca Miedźna. 7 kwietnia 1774 r. skarży do sądu urodzonego Jasińskiego chorążego za najście na dzierżawione przez siebie Miedźno w dniu 6 kwietnia tegoż roku, gdzie tenże Jasiński dopuścił się zelżenia go we dworze oraz na drodze, a także wraz z trzema swoimi pocztami dokonał kradzieży jadła i obroku w wielu chłopskich domach, w karczmie zatrzymał i pobił kowala. W tejże samej karczmie wraz ze swoimi ludźmi jadł chleb i pił trunki bez zapłaty oraz wiersze najzelżywsze swoją ręką napisał na drzwiach karczmy na tegoż Franciszka Paciorkowskiego. Wszystko to bez żadnego powodu, bo jak pisał w pozwie Franciszek Ksawery Paciorkowski żadnych sporów pomiędzy sobą nie mieli. AGAD, Księgi ziemskie i grodzkie wieluńskie, Oblatae, sygn. 29 B, k. 377 - 378. 
1.10.1774 r. urzędowo zatwierdzono akt dzierżawy dóbr Borowno z przyległościami Grabowa, Grabówka, Wikłów i Łochynia zawarty 28.05.1774 r. w Wojsławicach pomiędzy właścicielką dóbr Borowno Marianną z Daniłowiczów Potocką kasztelanką słońską, a Franciszkiem Ksawerym Paciorkowskim. AGAD, Księgi ziemskie i grodzkie wieluńskie, Relationes, sygn. 85, k. 224.
19.11.1774 r. w kościele św. Krzyża w Warszawie Franciszek Ksawery Paciorkowski poślubił pannę Różę Reptowską. Księga metrykalna małżeństw parafii rzym. - kat. św. Krzyża w Warszawie 1768 - 1784, k. 73.
Trudno powiedzieć kiedy Franciszek Ksawery Paciorkowski stał się właścicielem dóbr Borowno. W roku 1782 r. w akcie urodzenia swego syna Ludwika Bertranda Paciorkowskiego jest już tytułowany dziedzicem dóbr Borowno. 
3.03.1802 r. Franciszek Ksawery Paciorkowski dobra Borowno zamienił na dobra Gniewoszewo z przyległościami w województwie sandomierskim z ich właścicielem Ksawerym hrabią Działyńskim.
5.03.1802 r. Ksawery Działyński sprzedał dobra Borowno Mikołajowi Buczyńskiemu za 540.000 zł.
Jednakże na skutek zbiegu okoliczności naturalne posiadanie dóbr Borowno pozostało przy Franciszku Ksawerym Paciorkowskim, a następnie po jego śmierci przeszło na jego sukcesorów: 1.Andrzej, 2.Ludwik, 3.Tekla, 4.Antoni, 5.Stanisław, 6.Józef, 7.Iwon, rodzeństwo Paciorkowscy.
Franciszek Ksawery Paciorkowski zmarł w Borownie 21 października 1802 r. w wieku 58 lat na zapalenie opłucnej. Pochowany został trzeciego dnia w kościele w Borownie w grobowcu rodzinnym. (Borowno, akta zgonów 1797 - 1813, k.43).
Franciszek Ksawery Paciorkowski posiadał dwie żony: Różę z Reptowskich zmarłą 9.07.1792 r. w Borownie i Barbarę z Męcińskich zmarłą 7.04.1827 r. w Borownie, która po jego śmierci poślubiła 16.08.1803 r. w Borownie barona Seweryna de Waldgon.
1.06.1804 r. Andrzej Paciorkowski sprzedał swoją część dóbr Borowno Barbarze z Męcińskich 1v Paciorkowskiej 2v Waldgon.
29.09.1808 r. Tekla Paciorkowska sprzedała swoją część dóbr Borowno Barbarze z Męcińskich 1v Paciorkowskiej 2v Waldgon.
4.01.1809 r. sukcesorowie Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego zawarli akt ugody z hr. Ksawerym Działyńskim i sukcesorami Mikołaja Buczyńskiego mocą którego sukcesorowie Paciorkowscy wrócili do praw do dóbr Borowno po swoim ojcu.
7.11.1809 r. Antonina Paciorkowska sprzedała swoją część dóbr Borowno baronowi Sewerynowi de Wilson Waldgon.
29.04.1811 r. został zawarty kontrakt sprzedaży trzech części dóbr Borowno pomiędzy Józefem Rubachem opiekunem nieletnich Stanisława, Józefy i Iwona Paciorkowskich, a baronem Sewerynem de Wilson Waldgon mocą którego tenże stał się właścicielem trzech części dóbr Borowno.
9.12.1812 r. Ludwik Paciorkowski sprzedał swoją część dóbr Borowno baronowi Sewerynowi de Wilson Waldgon.
27.06.1820 r. Barbara z Męcińskich 1v Paciorkowska 2v Waldgon sprzedała należące do siebie części dóbr Borowno baronowi Sewerynowi de Wilson Waldgon.
Tym samym jedynym właścicielem dóbr Borowno stał się baron Seweryn de Wilson Waldgon a Eastbourne.
Dobra ziemskie Borowno składały się wtedy z wsi Borowno, Grabowa, Grabówka i Łochynia.
Do dziś w Borownie zachował się dwór wybudowany w 1790 r. przez Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego. Niestety dwór ten w latach 40tych XX wieku uległ częściowemu zburzeniu i przebudowie. Wyburzono jego zachodnie skrzydło. Nad wejściem do dworu znajdowała się data 1790, którą również usunięto, a samo główne wejście zamurowano. W Borownie znajdował się też spichlerz zbudowany przez Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego w 1783 r. Spichlerz ten został rozebrany w 1997 r. i przeniesiony do Olsztyna koło Częstochowy, gdzie funkcjonuje obecnie jako restauracja i dom gościnny.
Dobra ziemskie Przystajń
Po Antonim Paciorkowskim burgrabim chęcińskim zostały dobra Przystajń, Kuźnica Stara, Podłęże, Górki, Węzina, Siekierkowizna kupione od Leopolda Żabickiego w 1781 r. za 273.468 zł. Stanowiły dożywocie żony Justyny. Pstrokoński 1815 k. 142 - 72, Elżbieta Halina Nejman, Szlachta Sieradzka XIX wieku. Herbarz, litera P, 2017.
Antoni Paciorkowski zmarł w Przystajni 19 marca 1806 r. o godzinie 5 rano w wieku 55 lat, był opiekunem kościoła w Przystajni, w nim został pochowany 22 marca. (Przystajń, akta zgonów 1782 - 1813, str. 92).
Dobra ziemskie Przystajń składające się z folwarku Przystajń, osad wieczysto – czynszowych: Przystajń, Konstantynów, Ksawerów, Stefanów, Izabellów, Widawa, Bujaki, Paciorkowa Wola, z byłego młyna w Podłężu obecnie pieca hutniczego do przetapiania rudy żelaznej, pustkowie Siekierowizna.
W 1875 r. dobra Przystajń posiadały powierzchnię 2199 mórg i 143 prętów.
W 1886 r. dobra Przystajń posiadały powierzchnię 1903 mórg i 114 prętów. Przyczyną zmniejszenia się powierzchni od poprzedniego pomiaru było wydzielenie ziemi na likwidację serwitutów oraz pod zakład wytopu żelaza.
Antonina z Paciorkowskich Pstrokońska – żona Antoniego Pstrokońskiego, Adam Paciorkowski, Ksawery Paciorkowski, Karol Paciorkowski, Wojciech Paciorkowski objęli dobra w spadku po swym ojcu Antonim Paciorkowskim na zasadzie działów 15.04.1815 r. Wartość dóbr wyceniono na 273.461 zł.
Ludwik Skrzetuski nabył część Wojciecha Paciorkowskiego 28.06.1815 r.
Wincenty Przesmycki nabył część Adama Paciorkowskiego 16.12.1826 r.
Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Ludwika Skrzetuskiego 27.03.1828 r.
Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Karola Paciorkowskiego 29.03.1828 r.Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Wincentego Przesmyckiego 16.05.1828 r.
Ksawery Gryf Paciorkowski nabył część Antoniny z Paciorkowskich Pstrokońskiej 8.11.1834 r. za 20.380 zł.
W ten sposób Ksawery Paciorkowski stał się jedynym właścicielem dóbr Przystajń.
Edward Grabowski nabył dobra w drodze przymusowego wywłaszczenia na licytacji publicznej przez Towarzystwo Kredytowe Ziemskie 10/22.05.1850 r. za 160.113 zł i 10 gr.
Dobra Mysłów C
Marcin Brodowski, Andrzej Brodowski, Rozalia z Brodowskich żona Franciszka Kowackiego, Marianna z Brodowskich żona Mikołaja Suchorta wszyscy czworo rodzeństwo 4.11.1829 r. sprzedali Mysłów C Józefowi Karońskiemu sędziemu pokoju powiatu lelowskiego i jego żonie Mariannie z Paciorkowskich dziedzicom dóbr Osiek za 4200 zł.
Rozsądzenie sporu granicznego pomiędzy Pińczycami, własności Lgockich a dobrami Osiek Wincentego Miklaszewskiego, b.d., intercyza przedślubna zawarta pomiędzy Antonim Paciorkowskim, ojcem Marianny, a Wincentym Miklaszewskim, sędzią ziemiańskim, 1792 (AGAD, Zespół nr 399, Akta osób i rodzin, sygn.380).
Żoną Wincentego Miklaszewskiego zmarłego 23.04.1806 r. w Borownie była Marianna Paciorkowska, która po jego śmierci wyszła powtórnie za mąż za Józefa Karońskiego.
Dobra ziemskie Wikłów
Dobra Wikłów były własnością Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego, dziedzica również dóbr Borowno. W 1812 r. właścicielem dóbr Wikłów był baron Seweryn de Wilson Waldgon, ale nie jest jasne czy nabył je od Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego czy od jego spadkobierców.
Ludwik Paciorkowski nabył Wikłów od barona Seweryna de Wilson Waldgon 9.12.1812 r.
Antonina Paciorkowska nabyła dobra Wikłów od swego brata Ludwika Paciorkowskiego na mocy jego darowizny z dnia 10.05.1814 r. Dobrom tym służyło prawo wolnego wrębu w przyległych lasach dóbr Kruszyna. Właścicielka wartość dóbr określiła na 109.000 zł. Ludwik Paciorkowski dokonał darowizny we dworze w Borownie, twierdząc, że nie posiada żadnych własnych zstępnych ani wstępnych sukcesorów. Ludwik i Antonina Paciorkowscy byli dziećmi Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego dziedzica dóbr Borowno oraz jego żony Róży z Reptowskich. W momencie darowizny Antonina Paciorkowska mieszkała we wsi Osiek.
Ludwik Paciorkowski zmarł 12.06.1814 r. w Borownie na chorobę weneryczną, miał 32 lata, był porucznikiem wojsk polskich Legii Nadwiślańskiej w drugim pułku w drugiej brygadzie. Był kawalerem. Pochowany został w kościele w Borownie w grobie rodzinnym pod ołtarzem św. Walentego (ASC Borowno 64/1814, Akta zgonów parafii Borowno 1813 - 1828, s. 21).
Antonina Paciorkowska poślubiła 30.08.1827 r. w Borownie barona Seweryna de Waldgon dziedzica dóbr Borowno. (ASC Borowno 31/1827)
Julian Skarzyński zamieszkały we wsi Studzieniec powiat Gostynin nabył dobra Wikłów od Antoniny Paciorkowskiej rozwiedzionej baronowej de Waldgon 20.06.1832 r. za 109.000 zł.
Antonina Zofia Paciorkowska zmarła we dworze we wsi Osiek parafii Koziegłówki 28.03.1833 r. w wieku 49 lat. W akcie zgonu jej stan cywilny określono jako prawna separatka Seweryna Waldgon dziedzica dóbr Borowno. Urodzona we wsi Borowno, zamieszkała we wsi Osiek. Świadkowie: Roman Karoński lat 25 dziedzic wsi Osiek i Józef Chorzelski lat 53 ekonom dóbr Osiek (ASC Koziegłówki 67/1833).
Akt nr 162 z 7.07.1817 r. Uczciwy Szymon Gonerowski, majster kunsztu młynarskiego zamieszkały w młynie Zasępa należącym do dóbr Wikłów zeznał, iż na mocy kontraktu z dnia 3.01.1814 r. z dziedzicem dóbr Wikłów Ludwikiem Paciorkowskim został posesorem zastawnym tego młyna za sumę 3000 zł pożyczoną L. Paciorkowskiemu. Na mocy testamentu L. Paciorkowskiego dziedziczką dóbr Wikłów stała się Antonina Paciorkowska - jego siostra i sumę należną przy niniejszym akcie wypłaciła Sz. Gonerowskiemu. AP Częstochowa, Notariusz Leśniewski, sygn. 9
Dobra ziemskie Kuźnica Stara
Dobra ziemskie Kuźnica Stara dawniej należące do dóbr Przystajń, a oddzielone od tych dóbr poprzez działy pomiędzy sukcesorami Antoniego Paciorkowskiego dnia 25.04.1815 r.
W 1876 r. dobra Kuźnica Stara miały powierzchnię 353 mórg i 278 prętów.
Ludwik Skrzetuski nabył dobra od spadkobierców Antoniego Paciorkowskiego, a mianowicie Maksyma i Aleksandra braci Paciorkowskich 28.06.1815 r. za 62.000 zł.
Dobra ziemskie Górki i Stany
Dobra ziemskie Górki i Stany do których należą pustkowia: Galińskie, Krawcy, Węzina.
W 1876 r. dobra Górki i Stany posiadały powierzchnię 833 mórg i 194 prętów.
Aleksander Paciorkowski, Wojciech Paciorkowski, Maksymilian Paciorkowski, Teresa z Paciorkowskich 1v Brodzka 2v Przesmycka, Antonina z Paciorkowskich Pstrokońska, Adam Paciorkowski, Ksawery Paciorkowski, Karol Paciorkowski nabyli dobra w spadku po Antonim Paciorkowskim 25.04.1815 r.
Wojciech Paciorkowski zmarł 21.02.1817 r.
Maksymilian Paciorkowski zmarł 24.02.1817 r.
Po śmierci wyżej wymienionych ich części przejęli: Justyna z Złotnickich 1v Antoniego Paciorkowskiego 2v Ludwika Skrzetuskiego w części przypadającej na nią po synu Wojciechu Paciorkowskim, Teresa z Paciorkowskich 1v Brodzka 2 v Wincentego Przesmyckiego, Antonina z Paciorkowskich żona Antoniego Pstrokońskiego, Adam Paciorkowski, Ksawery Paciorkowski, Karol Paciorkowski.
Aleksander Paciorkowski zmarł 21.08.1818 r.
Po jego śmierci należącą do niego część przejęła Ksawera Paciorkowska jego córka ze związku z Julianną z Kozłowskich w 3/4, Julianna z Kozłowskich Paciorkowska w 1 po swej córce Mariannie zmarłej 27.08.1820 r. Pierwsza z mocy testamentu ojca z 20.05.1819 r., druga z mocy prawa po zmarłej córce.
Wszystkie powyższe działy spadkowe zatwierdzono urzędownie 6.06.1821 r. z tą wzmiankę, że wartość dóbr oszacowano na 100.000 złotych.
Adam Paciorkowski sprzedał swą część Wincentemu Przesmyckiemu 5.07.1822 r. za 5000 zł.
Karol Paciorkowski sprzedał swą część Małgorzacie ze Śliwińskich żonie Jana Królikiewicza 9.04.1824 r.
Małgorzata ze Śliwińskich żona Jana Królikiewicza należącą do siebie część dóbr przekazała swym dzieciom: Marcelemu, Annie Kołaczkowskiej, Emilii Madalińskiej i Napoleonowi dnia 27.07.1824 r.
Ksawery Paciorkowski sprzedał swą część Janowi Królikiewiczowi 30.05.1826 r. za 7000 zł.
Po śmierci Jana Królikiewicza jego część z mocy jego testamentu z 10.05.1827 r. przeszła na jego dzieci: Marcelego, Annę żonę Aleksandra Kołaczkowskiego, Napoleona, Emilię. Co zatwierdzono 19.12.1828 r.
Teresa z Paciorkowskich 1v Brodzka 2v Wincentego Przesmyckiego sprzedała swoją część dóbr Marcelemu Królikiewiczowi, Annie z Królikiewiczów Kołaczkowskiej, Napoleonowi Królikiewiczowi, Emilii z Królikiewiczów żonie Emanuela Madalińskiego 24.06.1829 r. za 7000 zł.
Marceli Królikiewicz nabył część Anny Kołaczkowskiej 5.05.1832 r.
Marceli Królikiewicz nabył część należącą do Emilii Madalińskiej 10.07.1832 r. za 7000 zł.
Marceli Królikiewicz nabył część należącą do Napoleona Królikiewicza 11.07.1832 r. za 10.500 zł.
Napoleon Królikiewicz nabył część Marcelego Królikiewicza 8.06.1833 r. za 20.000 zł.
Antonina z Paciorkowskich żona Antoniego Pstrokońskiego sprzedała swoją część dóbr Napoleonowi Królikiewiczowi 31.12.1833 r. za 17.000 zł.
Napoleon Królikiewicz nabył część należącą do Wincentego Przesmyckiego 19.06.1834 r. za 12.200 zł.
Justyna z Złotnickich 1v Antoniego Paciorkowskiego 2v Ludwika Skrzetuskiego zmarła w Przystajni 24.11.1829 r.
Ksawera Paciorkowska, córka Aleksandra i Julianny z Kozłowskich zmarła w Wieluniu bezpotomnie 11.05.1831 r.
Teresa z Paciorkowskich 1v Brodzka 2v Przesmycka zmarła 6.04.1833 r.
Karol Paciorkowski zmarł 11.11.1833 r.
Napoleon Królikiewicz nabył prawa do części dóbr po Justynie z Złotnickich 1v Paciorkowskiej 2v Skrzetuskiej od jej dzieci Justyny z Skrzetuskich Grabskiej żony Wincentego Grabskiego kontrolera komory w Podgrabiowie w powiecie ostrzeszowskim, Ludwiki z Skrzetuskich Grabowskiej żony Antoniego Grabowskiego dzierżawcy klucza rządowego Biała w powiecie ostrzeszowskim, Władysława Skrzetuskiego 25.02/8.03.1836 r. za 1070 zł. Wyżej wymienione rodzeństwo sprzedało tym aktem również swoje udziały w częściach Ksawery Paciorkowskiej i Karola Paciorkowskiego.
Spadkobiercy Justyny z Złotnickich 1v Paciorkowskiej 2v Skrzetuskiej, Ksawery Paciorkowskiej, Teresy z Paciorkowskich 1v Brodzkiej 2 v Przesmyckiej, Karola Paciorkowskiego sprzedali swoje prawa do tych części Napoleonowi Królikiewiczowi: Ksawery Paciorkowski 18/30.10.1835 r., Antonina z Paciorkowskich Pstrokońska 5/17.02.1836 r., Marianna z Paciorkowskich Karońska 10/22.02.1836 r., Justyna z Kozłowskich Paciorkowska 9.07.1831 r. przekazała swe prawa Marcelemu Królikiewiczowi, który te prawa przekazał 14/26.03.1836 r. Napoleonowi Królikiewiczowi, Marianna z Kąckich Paciorkowska 16/28.03.1836 r., Adam Paciorkowski 28.03/9.04.1836 r.
W ten sposób jedynym właścicielem dóbr Górki i Stany został Napoleon Królikiewicz.
Dobra ziemskie Postaszowice i Gorzków
W 1880 r. dobra posiadały powierzchnię 431 mórg i 109 prętów.
Stanisław Paciorkowski nabył dobra od Augustyna Minasowicza 2.07.1827 r. za 73.600 zł.
Po śmierci Stanisława Paciorkowskiego dobra odziedziczyła jego żona Izabela z Morzkowskich Paciorkowska i dzieci z tego małżeństwa: 1.Barbara Izabela Michalina, 2.Ignacy, 3.Franciszek Ksawery Stanisław, 4.Daniel Damian Dionizy, 5.Tadeusz Józef, co zapisano 5/17.04.1852 r.
Po śmierci Tadeusza Paciorkowskiego dnia 4.08.1855 r. jego część odziedziczyło rodzeństwo, co zapisano 30.06/12.07.1858 r.
Po śmierci Izabeli z Morzkowskich Paciorkowskiej 1.10.1857 r. na mocy jej testamentu z 20.09/1.10.1857 r. należąca do niej 1/4 część przeszła na własność Ignacego i Daniela Damiana Dionizego Paciorkowskich, a 3/4 części przeszło na tychże samych Ignacego i Daniela oraz na Franciszka Ksawerego Stanisława i Barbarę Michalinę Izabelę, co zapisano 18/30.05.1859 r.
Franciszek Ksawery Stanisław Paciorkowski kupił dobra na licytacji publicznej w drodze działów za wyrokiem adiudykacyjnym delegowanego sędziego Trybunału Cywilnego Guberni Radomskiej w Kielcach z dnia 10/22.06.1858 r. za 20.300 rubli.
Kazimierz i Tomasz Makólscy nabyli dobra od Franciszka Ksawerego Stanisława Paciorkowskiego 13/25.06.1858 r. za 26.850 rubli.
Dobra Gorzków
Dobra Gorzków wydzielone z głównego majątku Postaszowice i Gorzków. 
W 1883 r. dobra posiadały powierzchnię 441 mórg i 247 prętów.
Franciszek Paciorkowski syn Stanisława nabył dobra od Marcina Zarankiewicza w jednej połowie i od Katarzyny Zarankiewicz z domu Chwalbińskiej w drugiej połowie, którą otrzymała w spadku po śmierci córki Józefy Zarankiewicz, 17/29.10.1875 r. za 7750 rubli.
Franciszek Paciorkowski zmarł w Gorzkowie 12.01.1890 r. o godzinie 1 po północy, właściciel majątku Gorzków, tamże zamieszkały, lat 61, urodzony w Postaszowicach, syn zmarłych Stanisława i Izabeli Morzkowskiej, pozostawił po sobie owdowiałą żonę Maksymilianę z domu Saint - Paul. ASC Staromieście 7/1890
Stanisław Paciorkowski syn Franciszka, Franciszek Paciorkowski syn Franciszka, Maksymilian Paciorkowski syn Franciszka w trzech równych częściach otrzymali dobra w spadku po śmierci ojca Franciszka Paciorkowskiego co zapisano 26.01/7.02.1893 r.
Bracia Paciorkowscy w latach 1893 - 1894 sprzedawali ten majątek w częściach Bankowi Włościańskiemu, który rozparcelował go pomiędzy włościan.
Na zdjęciach poniżej:
1.Dwór w Borownie od północy. Droga prowadzi do głównego wejścia, które zostało zamurowane. Nad nieistniejącym wejściem ponad środkowym oknem znajdowała się data 1790.
2.Dwór w Borownie od południa.
3.Dwór w Borownie od południowego zachodu. W miejscu gdzie widoczne są cegły znajdowało się skrzydło zachodnie dworu, rozebrane w latach 40tych XX wieku.
4.Płyta nagrobna Róży z Reptowskich Paciorkowskiej umieszczona na północnej, zewnętrznej ścianie kościoła w Borownie. Napis na płycie: Tu leży W. Imć Pani Roza z Reptowskich Paciorkowska Dnia 9 July 1792. Grób Paciorkowskich znajdował się w kościele w Borownie. W połowie XIX wieku wybudowano nowy kościół, a stare krypty zlikwidowano. Ta płyta nagrobna pozostała po likwidacji krypt została umieszczona w ścianie kościoła. Czy krypty w Borownie zlikwidowano czy też tylko zamurowano tego nikt nie wie.
5.Rędziny. Grób Józefy z Paciorkowskich Czarnieckiej zmarłej 19 listopada 1831 r. w Rząsawach. Była żoną Pawła Czarnieckiego dziedzica dóbr Rząsawy. Napis na nagrobku jest w znacznej części nieczytelny. To co udało się odczytać: Józefie z Paciorkowskich Czarnieckiej zmarłey dnia 19 listopada 1831 r przywiązany mąż ten pomnik kładzie Trzydzieści? pięć? życie? ..... ........ ........ cnót? żony i matki ledwie raz kwitł i zginął
6.Cmentarz w Drochlinie. Grób Zwierkowskich. Znajduje się na nim płyta poświęcona Atalii z Zwierkowskich Paciorkowskiej. Była żoną Franciszka Paciorkowskiego, właściciela dóbr Postaszowice i Gorzków, który był wnukiem Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego z Borowna.
7.Cmentarz w Drochlinie. Grób Zwierkowskich. Płyta z inskrypcją: Atalia z Zwierkowskich Paciorkowska urodzona d. 12 lutego 1831 umarła d. 25 kwietnia 1856 r. 
8.Cmentarz Gidlach. Płyta nagrobna z inskrypcją: Antoni Bończa Rutkowski obywatel ziemski urodzony 1759 zmarł 1856 Marcin Gryf Paciorkowski obywatel ziemski i żołnierz 16 liniowego pułku b. wojska polskiego ur 1812 zmarł 20 października 1876 kamień ten położyła córka i żona Izabella Paciorkowska. Marcin Paciorkowski był synem Andrzeja, a wnukiem Franciszka Ksawerego Paciorkowskiego z Borowna. Na płycie nagrobnej jest też błąd w dacie zgonu Antoniego Rutkowskiego. Według aktu zgonu Antoni Rutkowski zmarł 6.08.1857 r. w Gidlach o godzinie 8 rano w wieku 97 lat. Był obywatelem ziemskim zamieszkałym w Gidlach, utrzymującym się z własnych funduszy, synem Jakuba i Teresy, której nazwiska panieńskiego nie podano, wdowcem po Tekli z Łabęckich. Świadkami byli Ignacy Rutkowski obywatel ziemski lat 50 dziedzic wsi Dębowiec i Jan Nepomucen Rutkowski obywatel ziemski lat 48 dziedzic wsi Podgórze, obaj zamieszkali w swoich majętnościach. ASC Gidle 77/1857.

Mam pytanie. Czy mają Państwo jakieś informacje o folwarku Borowe? Aktualnie jest to część Olsztyna. Chodzi mi np. o właścicieli.

"Byłem w tym miejscu w 2010 r., ale park ten bardziej przypomina las."
W latach 30 XX wieku na pewno był już otoczony lasem, zważywszy na dane jakie Pan podał, że w "roku 1884 składał się z 51 mórg lasu": Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. 5, Warszawa 1884, s. 12 - 13.

Folwark Borowe.
Starostwo Olsztyńskie. Praedium Borowy. Coretus Mstoviensis facit cor. 3 Cracovienses. Summapro frumento praedii facit mc. 55/7/4 i ½.Obora - Vaccae lactantes etsteriles 14 per fl. 2, facit mc. 17/24, pecorum communium 38, oves communes 40 pro victu, sues communes 23, anserum 30, caprae(i) 28. Familia - Dwornikfl. 2 dworniczka mc. 1. dziwka fl. 1/14, pasterzów 2(j) per mc. 1, pastor suum gr 24. Summa salarii facit mc.5/32. Summa pro frumento praedii inclusa obora et familia exclusa facit mc. 66/47/4 i ½. (Lustracja województwa krakowskiego 1564, cz. II, Warszawa 1964, str. 22)
Starostwo Olsztyńskie, klucz olsztyński. Opisanie pobudynków w kluczu Borowy: Folwark Borowa - W którym od wjazdu z wrót, od Olsztyna postawionych, po lewej rezydencja ekonomska, a w tej 2 pokoje w kupie, przez sień spiżarnia i kuchnia; wewnątrz okna, kominy i piece. Cały ten dom stary, reparacyi potrzebujący. Naprzeciw którego wyszedłszy browar z gorzelnią stary. Naczynie arendarz swoje ma wszystko. Piwnica w śrzodku podwórza murowana, dobra. Przy browarze studnia z kobłem, żórawiem i rynnami. Na tymże dziedzińcu stodoła 1, niedawno postawiona, o dwóch sąsiekach, jednym bojowisku. Druga, stara, reparacyi potrzebuje. Szpichlerz stary, reparacyi potrzebujący. Budynek przy wrotach o dwóch izbach, dachem pobity, stary. (Lustracja Województwa Krakowskiego 1789, część II powiat lelowski oraz starostwo kłobuckie i brzeźnickie, Wrocław - Warszawa - Kraków 1963, s. 368 - 369.)
Borowe (Borowa Lustracje starostw AGAD, Borowo Akta Komisji Porządkowych Cywilno – wojskowych, Borowy Dwór Mappa szczególna wojew. Krakowskiego K. De Perthees rok 1787), folwark (folwark i wójtostwo Wizytacja Załuskiego z roku 1748 – 49), pow. Lelów, parafia Olsztyn. Własność królewska, starostwo Olsztyn. 1783: - dwór. 1789: folwark z browarem i gorzelnią. Lustracje starostwo: Borowe, Joachimów, Ciecierzyn i Pustkowie 25 dymów (6 dworów, 3 karczmy, 4 browary, 3 chałupy o 1 gospodarzu, 9 bez gruntu i ogrodu), 23 ludzi (13 mężczyzn, 10 kobiet). Taryfy i tabele podymnego 1790: Borowe, Joachimów i Ciecierzyn 5 dymów. 1791: 2 dymy (dwór, browar), 12 ludzi (6 mężczyzn 6 kobiet), w tem 8 szlachty, z tego 2 w browarze; dane z lutego. 1 dym, 19 ludzi. (10 mężczyzn, 9 kobiet), w tem 8 szlachty; dane z grudnia (Materiały do słownika historyczno – geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego 1788 – 1792, pod kierunkiem Władysława Semkowicza, oprac. Karol Buzek, Kraków 1939 Z. 1, s. 15 – 16)
Parafia Olsztyn 1791. (...) Dwór starościński Borowe zwany wtym dzierżawca urodzony Wincenty Kruszowski lat 40 kawaler. W [dworze] tym ekonom Bartłomiej Szelenski lat 51, żona jego Zofia lat 33, dzieci: Michał lat 8, Franciszek lat 6, Józefa lat 2, Marianna lat 1. (Archiwum Narodowe w Krakowie: Akta Komisji Porządkowej Cywilno - Wojskowej Województwa Krakowskiego (Spisy ludności województwa krakowskiego): sygn. 48 (parafie lelowskiego powiatu).
W okresie rozbiorów folwark Borowe wszedł w skład rozległych dóbr ziemskich należących do państwa pod nazwą "Dobra Narodowe Olsztyn".
Borowe – folwark, powiat częstochowski, gmina i parafia Olsztyn, ma 1 dom, 5 mieszkańców, 450 mórg. Własność rządowa. (Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. 15, Warszawa 1900, s. 209)
Na początku XX wieku władze podzieliły folwark Borowe na części, które wypuszczono w dzierżawę następującym osobom: 1. Teodor Strączyński 7 dziesięcin i 1649 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 11 rubli i 80 kopiejek rocznego czynszu, 2. Mateusz Batorski 5 dziesięcin i 79 i pół sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 19 rubli rocznego czynszu, 3. Józef Nabiałek 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1913 r. do 1.01.1916 r. za 20 rubli i 25 kopiejek
rocznego czynszu, 4. Maciej Batorski 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 4 ruble i 20 kopiejek rocznego czynszu, 5. Maciej Batorski 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 11 rubli i 80 kopiejek rocznego czynszu, 6. Tomasz Michalik 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 8 rubli i 65 kopiejek rocznego czynszu, 7. Idzi Bednarek 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 9 rubli i 90 kopiejek rocznego czynszu, 8. Kazimierz Tomalski 5 dziesięcin i 1529 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 7 rubli i 10 kopiejek rocznego czynszu, 9. Ignacy Sobczak 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 7 rubli i 5 kopiejek rocznego czynszu, 10. Ignacy Sobczak 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 8 rubli rocznego czynszu, 11. Ignacy Sobczak 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 17 rubli rocznie, 12. Ignacy Sobczak 2 dziesięciny 56 i pół sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 12 rubli rocznego czynszu, 13. Ignacy Sobczak 8 dziesięcin i 479 sążni kwadratowych, od 1.01.1912 r. do 1.01.1915 r. za 8 rubli i 50 kopiejek rocznego czynszu, 14. Teodor Strączyński 7 dziesięcin i 1649 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 11 rubli i 65 kopiejek rocznego czynszu, 15. Maciej Batorski 5 dziesięcin i 79 i pół sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 18 rubli i 90 kopiejek rocznego czynszu, 16. Szymon Szecówka 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 20 rubli i 20 kopiejek rocznego czynszu, 17. Piotr Woźniak 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 13 rubli rocznego czynszu, 18. Konstanty Bolkowski 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 8 rubli i 70 kopiejek rocznego czynszu, 19. Antoni Adamowski 4 dziesięciny i 321 i pół sążni kwadratowych od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 19 rubli i 50 kopiejek rocznego czynszu, 20. Maciej Batorski 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 11 rubli i 75 kopiejek rocznego czynszu, 21. Idzi Bednarek 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 8 rubli i 60 kopiejek rocznego czynszu, 22. Idzi Bednarek 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 9 rubli i 85 kopiejek rocznego czynszu, 23. Walenty Strączyński 5 dziesięcin i 1529 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do
1.09.1911 r. za 6 rubli i 90 kopiejek rocznego czynszu, 24. Walenty Strączyński 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 6 rubli i 5 kopiejek rocznego czynszu, 25. Walenty Strączyński 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 5 rubli i 95 kopiejek rocznego czynszu, 26. Jan Kosiński 5 dziesięcin i 299 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 14 rubli i 75 kopiejek rocznego czynszu, 27. Jan Kosiński 2 dziesięciny i 56 i pół sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 11 rubli i 90 kopiejek, 28. Franciszek Hanko 8 dziesięcin i 479 sążni kwadratowych, od 1.01.1905 r. do 1.09.1911 r. za 6 rubli i 95 kopiejek.  
W 1920 r. folwark Borowe w gminie Olsztyn posiadał ogółem 181 mórg powierzchni w tym: ziemia orna 161 mórg i 20 mórg nieużytków. Był to majątek państwowy.
27 marca 1923 r. zawarto umowę dzierżawną pomiędzy Jerzym Olszyńskim, kontrolerem majątków państwowych Kieleckiego Urzędu Wojewódzkiego, działającym w imieniu Skarbu Państwa, a Ludwikiem Michalskim na eksploatację szpatu wapiennego na obszarze około 8 mórg na czas od 1.04.1923 r. do 1.04.1924 r. Cena dzierżawna: równowartość pieniężna 22 kg żyta za 1 metr sześcienny wykopanego szpatu wapiennego. Dla obliczenia wyeksploatowanego szpatu wapiennego dzierżawca obowiązany był wykopany szpat wapienny odstawiać do stacji kolejowej Olsztyn [obecnie Turów] i wysyłać go wagonami, a duplikaty listów towarowych przedstawiać kontrolerowi majątków państwowych Kieleckiego Urzędu Wojewódzkiego w Częstochowie.
7.07.1927 r. sporządzono protokół przedwstępny przekazania folwarku Borowe Ministerstwu Rolnictwa i Reform Rolnych. Obszar ogólny: 101.34 ha, w tym ziemi ornej: 82.02 ha, łąki 1.67 ha, pastwiska – brak, nieużytki 11 ha, wody 0.18 ha, drogi 3.94 ha, zarośla 2.23 ha, ogrody owocowe – brak, ogrody warzywne – brak, pod budynkami – brak. Spod parcelacji wyłączono około 16 ha gruntu zawierającego szpat wapienny. Folwark Borowe dzierżawili drobni dzierżawcy, pełnomocnikami których byli Franciszek Guzikowski i Jan Michalik. Kopalnię szpatu dzierżawili Jerzy Michalski i Izaak Kosman. Kontrakt drobnych
dzierżawców wygasał 1.10.1927 r., a dzierżawców kopalni szpatu 1.01.1928 r.
8.02.1928 r. folwark Borowe został ostatecznie przekazany Ministerstwu Rolnictwa i Reform Rolnych. Jego powierzchnia wynosiła 93.1114 ha, w tym ziemia orna V klasy – 14.8567 ha, ziemia orna VI klasy – 63.8532 ha, ziemia orna VII klasy – 7.4101 ha, ziemia orna klasy VIII – 2.9235 ha. Razem 88.0435 ha. Łąki klasy IV – 1.2115 ha. Pod drogami – 3.5790 ha. Wody – 0.2774
ha. Zabudowań, drzewostanów, zasiewów w folwarku Borowe nie było. Spod parcelacji wyłączono ziemię dla parafii w Olsztynie – 9.2775 ha oraz kopalnię szpatu – 13.7762 ha. Ogółem na parcelację przeznaczono 70.0577 ha, a wyłączono
z parcelacji 23.0537 ha.
3.01.1928 r. sporządzono protokół przekazujący z majątku Borowe 13.7762 ha gruntu zawierającego złoża szpatu wapiennego Lasom Państwowym. Orzeczeniem prezesa Okręgowego Urzędu Ziemskiego w Kielcach z 25.02.1929 r. folwark Borowe został przekazany do parcelacji. Jego obszar wynosił 93.1114 ha, z czego od parcelacji wyłączono 23.2928 ha. Folwark ten
przyjęty został przez urząd ziemski 2.09.1919 r.
Nie posiadam w tym momencie dodatkowych informacji na temat parcelacji majątku Borowe. W archiwum państwowym w Kielcach, w zespole akt Okręgowy Urząd Ziemski w Kielcach znajdują się trzy teczki o sygnaturach:
2370 Sprawa parcelacji majątku państwowego Borowe, pow.Częstochowski, gm. Olsztyn, 1923 – 1932.
2371 Sprawa parcelacji majątku państwowego Borowe, powiat częstochowski, gm. Olsztyn, 1927 – 1939.
2372 Akta dotyczące parcelacji majątku państwowego Borowe,pow. Częstochowski, gm. Olsztyn, 1933 – 1938.
Nie przeglądałem jak do tej pory tych trzech sygnatur i nie wiem co się w nich znajduje.
Na podstawie orzeczenia wojewody kieleckiego z 30.12.1937 r.z folwarku Borowe odłączono 0.9874 ha i sprzedano Władysławowi Bartoszowi za 196 zł i 94 gr.
W 1948 r. z państwowego majątku Borowe wyłączono dwie działki oznaczone numerami 3 i 3a na planie parcelacyjnym mierniczego Br. Snarskiego o łącznej powierzchni 1.4401 ha. Co się stało z tymi działkami, tego nie wiem.Dla reszty folwarku Borowe o powierzchni 90.2150 ha założono księgę wieczystą o numerze CZC1C/00010196/5 na zasadach i w rejestrze
pomiarowym sporządzonym przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Częstochowie z 1962 r.W starostwie powiatowym w Częstochowie, w wydziale geodezji znajduje się plan o numerze 3045: Pierworys gruntów rozparcelowanego majątku państwowego Borowe w gminie Olsztyn w powiecie częstochowskim województwie kieleckim położonego, data sporządzenia 1927 r., wykonawca Bronisław Snarski, skala 1 : 1500, rozmiar 99 cm x 51 cm. Nie widziałem tej mapy i nie wiem co zawiera.
Z powyższego wynika, że folwark Borowe stanowił własność królewską, a następnie państwową. Zapewne w czasie swojego istnienia wypuszczany był w dzierżawę. Niestety znam dane tylko jednego dzierżawcy, którego wymieniono w 1791 r. Inni dzierżawcy przewijają się zapewne w księgach metrykalnych parafii Olsztyn. Są oczywiście znane również personalia dzierżawców cząstkowych z początków XX wieku. Nie wiem też, gdzie położone były zabudowania folwarczne. Jak wynika z dokumentów parcelacyjnych w okresie międzywojennym żadnych zabudowań w folwarku Borowe już nie było. Jeżeli zaś chodzi o parcelację w okresie międzywojennym to być może przejrzenie dokumentów z Kielc wniosłoby dodatkowe informacje. Polecam elektronicznie przejrzeć księgę wieczystą nr CZC1C/00010196/5. Ona jest już zamknięta, ale są w niej odnośniki do innych ksiąg, które można również przeglądać elektronicznie. Do tych innych ksiąg wieczystych przenoszono działki ziemi z księgi wieczystej nr 10196. Może na ich podstawie dojdzie Pan do jakichś wniosków i podzieli się z nami.
Ewentualnie czy ma Pan może jeszcze jakieś inne informacje o tym folwarku, których tutaj nie podałem ?
Poniżej mapa folwarku Borowe z 1923 r.