Ziemia Zadomowiona.

Ziemia częstochowska w XIX stuleciu zapełniała się przybyszami z Moraw, Węgier i sąsiednich krain niemieckich. Wśród  „znajomych” z   Rothwasser  przyjechali  trzej bracia PFORTNER i Teresa Langhamer,  sąsiadka Pfortnerów z tej samej wsi . Z Gliwic przybył Idzi Fiałkowski,  z Węgier dotarł Leopold Mężnicki, urodzony w Gross-Becskerek. To tylko nazwiska nieliczne, z którymi zetknęłam się w metrykach i zatrzymałam się chwilę dłużej z powodu badania ich powiązania z rodziną.

Terasa Langhamer wykonywała miedzioryty i otworzyła swój zakład w Częstochowie, Idzi Fijałkowski zarabiał sprzedając dewocjonalia pielgrzymom, a Leopold Mężnicki od 1817 roku był zatrudniony w kapeli jasnogórskiej. Stał się bliskim przyjacielem Karola Fertnera. Leopold Mężnicki zmienił nazwisko z Mesznik / Meznik/ i szybko zadomowił się w Częstochowie poprzez małżeństwo  20.IX.1820 r. z Barbarą Mączyńską. Syn Karola, także Karol poślubił pannę z Mączyńskich - Katarzynę Mariannę, co potwierdza ścisłe związki między muzykami żyjącymi w przyklasztornym budynku. Rodziny często wykorzystywały relacje ze znanymi rodami miejscowymi i bracia jednego rodu poślubiali siostry innego, pokolenia powtarzały schematy matrymonialne poprzedników. Karol  i Piotr, w bratnim porozumieniu, poślubili siostry Fijałkowskie, córki Idziego Fijałkowskiego. Paulina pokochała Piotra, Katarzyna Karola.

O tym jak wypełniłam kolorami postać bezbarwną

Wprowadzenie

W ciepłe wrześniowe popołudnie schylałam się i podnosiłam z ziemi kasztany. Stawiałam kroki bez określonego kierunku, trudno to nazwać spacerem, to było moje kręcenie się bez celu po wzgórzu jasnogórskim. Ogrzewałam w cieple wrześniowego, popołudniowego  słońca swoje myśli po rozmowie z ojcem Nikodemem i Panem Remigiuszem Pośpiechem. Serce jak z ołowiu ledwo mieściło się w moim wnętrzu, przeżycia dnia poprzedniego stały się ciężarem czekającym na rozładowanie. Upust emocji dają kasztany zbierane w tym miejscu, zbieranie jest rodzajem medytacji i szukania uspokojenia. Podchodziłam z kasztanami w ręku pod górę Claromontana, zbliżałam się pod mury bastionu, wracałam wzrokiem do wieży kościelnej z zegarem CZASU. Ulica Wieluńska została za moimi plecami, domki od pierwszej majowej wizyty tkwiły w tym samym barwnym układzie. Zmieniły się kolory drzew, zieleń z wrześniem straciła świeżość wiosenną, w najwyższym punkcie ulicy dorodne stare drzewo obsypało się czerwonymi okrągłymi owocami. Liście traciły chlorofil delikatnie, bez pośpiechu opadając na ulicę. Zwiastuny jesieni nadchodziły nienatarczywie, a ciepło rozchodzące się leniwie na ulicy Wieluńskiej prowokowało do wypicia kawy przy jedynym wystawionym stoliku w cukierni „Jagodziński”. Bez dowodów na piśmie przyjmuję za każdym razem, że piję kawę u prapradziadka Teofila Fertnera, w jego cukierni XIX- wiecznej. To taka gra, złudzenie wspomagające pewność do bycia we właściwym miejscu. Dowodów na istnienie cukierni na ul. Wieluńskiej nie znaleźliśmy, powiązania z miejscem są tylko prawdopodobne, nie mniej bardziej pewne niż Stara Częstochowa i jej ulice.

Rozmowa z ojcem Nikodemem na Jasnej Górze, we wrześniu tego roku przewróciła moja wiedzę na temat początków życia Fertnerów w Częstochowie. Czuję się w obowiązku rozpoczęcia opowieści o rodzinie niezwykłej, mojej, ciągle dla mnie tajemniczej. Wszelkie znaki zapytania  wymuszają kolejne kroki, skłaniają do myśli namiętnej, by zapuścić się w podziemia Klasztoru za przyzwoleniem mnichów i otworzyć stare księgi, skoroszyty i pudła z dokumentami.

Chciałabym otworzyć skrzynie zamknięte na wielkie kłódki. Pragnę pokryć się kurzem i zniknąć na pewien czas dla świata. Niewiedza jest udręką dla człowieka, który wie za dużo, a za mało by odpocząć i zatrzymać się w poszukiwaniach.

W nawiązaniu do informacji Ani Fukushima o miejscowości Bargły

http://www.genealodzy.czestochowa.pl/pl/forum/4-forum-ogolne/7795-BARGLY-historia-wsi-wykaz-mieszkancow#15203

chciałbym przywołać treść kilku dokumentów mówiących o istniejącej w 1817 roku w Nieradzie i Poczesnej szkole elementarnej . Pierwszy tłumaczony dokument to:

„Konsygnacya Egzystujących Szkól elementarnych, i maiących bydz ieszcze erygowanych w Parafii Poczesieńskiej Powiatu Częstochowskiego, do Obwodu Wieluńskiego Woiewództwa Kaliskiego, podana przes Woyciecha Warzechę plebana pocieszyńskiego. Dnia 11 miesiąca czerwca Roku 1817.”
(pisownia oryginalna):

Spis ludności - Dzietrzniki, 1766 r.

Źródło: https://familysearch.org/

W aktach parafii Dzietrzkowice odnalazła Pani Hanna Hofman-Polańska.

Z naszej biblioteki mogą Państwo pobrać opracowanie:

Włodzimierz Stefani

HUTA  STARA  "A"
1816-1819
- przyczynek do dziejów osady -

http://www.genealodzy.czestochowa.pl/pl/zasoby/biblioteka/Referaty/HUTA-STARA-A-1816-1819---przyczynek-do-dziej%C3%B3w-osady--/

Wojkowice wzmiankowane są w 1271 roku. Parafią były z całą pewnością w 1325 roku. Z tego roku pochodzi informacja mówiąca o tym, że „ Pleban Klemens opłaca świętopietrze”.
W połowie XIV wieku wieś posiada kościół murowany p.w. św. Marcina. Połowa wsi należy do Jana Działeckiego, druga do Macieja, Andrzeja i Mikołaja herbu Nowina. Do parafii należą wioski Ujeździec Dalszy i Bliższy (Ujejśce). Dalszy posiadali Stanisław i Jan Grabowscy,. Bliższy należał do Mateusza, Andrzeja i Mikołaja, szlachty herbu Nowina. Obie wsi dają dziesięcinę snopową do Siewierza, zaś kolędę i świętopietrze do Wojkowic.

Wieś Dąbie należała do Mikołaja Dąbskiego de domo Sternbark do Jana Golańskiego, tegoż herbu i do Jana Ugieszdzkiego herbu Nowina. Z dwóch folwarków tej wsi „szła dziesięcina dla prebendy św. Jana Chrzciciela w Krakowie, kolęda zaś do Wojkowic”.

„Wieś Goląsza należała do Mikołaja Dąbskiego, sędziego ziemi siewierskiej herbu Sternbark i do Jana Golańskiego tegoż herbu. Z 6 łanów kmiecych dziesięcinę na przemian oddawano to biskupowi krakowskiemu, to plebanowi w Czeladzi, zaś z dwóch folwarków prebendzie św. Jana w Krakowie. Wreszcie wieś Malnowice (Malinowiec) należała do tych samych dziedziców co Goląsza.” W 1595 roku kościół ma patronów św. Marcina i Dorotę.

Parafia rzymsko-katolicka p.w. św. Mikołaja jest wymieniana w dokumentach źródłowych już w 1306 roku, ale prawdopodobnie jej początki sięgają drugiej połowy wieku XIII. Właśnie z 1306 roku pochodzi wzmianka o pierwszym kościele drewnianym p.w. św. Piotra i Pawła Apostołów który to został obrabowany przez najemnych żołnierzy. Pisze o nim Jan Długosz w "Liber Beneficiorum". W 1595 parafia przybynowska ma już kościół murowany.

Metryki najdawniejsze zmarłych sięgają lipca 1711 r., chrztów od 1756 zaczęte, małżeństw od 1815. Inwentarz z 1696 roku podaje, że wtedy były w parafii metryki urodzonych od 1599 r., małżeństw od 1600. Dziś ich nie ma.
Z parafią Przybynów przez całe wieki związany był Choroń, który dopiero w 1916 roku stał się odrębną parafią.

Proboszczowie parafii Olsztyn

W piątek 26 lutego 1552 r. w Piotrkowie w obecności wielu panów i prałatów, ks. Mikołaj Dzierzgowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas, opierając się na zgodzie króla Zygmunta Augusta, wydaje dokument erekcyjny na pergaminie (69x56 cm) o treści:
„Pan Jan Ocierski, starosta olsztyński i sandecki, wielki kanclerz koronny, mieszczanie i ludność miasta Olsztyna, nadto wsie Przemiłowice, Kussiatha i Turowo, mając daleko do kościoła parafialnego we Mstowie, do którego od wieków należą, znosząc niewygodę, osobliwe w czasie zimy, nadto gdy wiele dzieci zmarło bez chrztu św., zaś starszych bez spowiedzi i wiatyku, gdy nawet miastu nie wypada nie mieć na miejscu kapłana, proszą by arcybiskup wszedł w ich położenie. Po zbadaniu prośby, ks. Arcybiskup godzi się na założenie i ufundowanie w Olsztynie kościoła parafialnego, który będzie filią Mstowa. Kościół otrzyma zabudowania i dwa łany pola.
Pierwotny, drewniany kościół dnia 1 września 1719 r. spalił się wraz z miastem.

Zgodnie z zapowiedzią tym razem wykaz księży dokonujących wpisów w księgach kościelnych parafii Koziegłówki. Wymieniam w nim nazwiska pierwszych, znanych z dokumentów historycznych księży tej parafii – zarówno tych kiedy parafia administracyjne przyporządkowana była do dekanatu siewierskiego, będzińskiego, zawierciańskiego, żareckiego - i tych z czasów współczesnych.

Pierwsza pewna historycznie informacja o istnieniu kościoła i parafii w Koziegłówkach lub Starych Koziegłowach jak je przemiennie nazywano pochodzi z 1325 roku. „Michał pleban kościoła de Cosseglow należącego do dekanatu sławkowskiego nie płaci świętopietrza”.

Pleban Michał otwiera Wykaz.